Aslında kol, pazı, ayak, bilek kuvvet güreşleri ile insanlar birbirleriyle yarış ederlerken; erdem konusunda yarış etmeliler! Ki; erdemin daha çok kıymeti bilinsin, erdemli insanlar çoğalsın ve saygı görsün!
Ahlakın övdüğü, ahlaklı olmanın getirdiği doğruluk, iyilik, iyiliğe yönelmiş olmak; erdem! (Lügatte, erdemin tanımı böyle yapılmış). Adaletli olmak, adaletten ayrılmamak, hakkından başkasına tenezzül etmemek; erdem!
Kendini dünyanın merkezinde görmemek, egonun üstüne basmak; erdem!
Fikirler, gökkuşağındaki renkler kadar, milyonlarca, hepsine saygı duyan erdemli! Burada bağımsızlık dışında başka bir fikre yer olmadığını belirtmekte fayda var; bağımsızlık fikri tartışılamaz!
Kişilere göre hak, hukuk, kanun, da tartışma dışındadır.
Kendisi için istediği bir iyiliği başkasına istemek erdemdir!
Saygılı olmak; insana, insanın yaşlısına, hastasına, düşkününe, yoksuluna, darda olanına yardım etmek; erdem! Hayvana; kediye, köpeğe, kuşa, ağaca, doğaya saygı duyabilmek; erdem! Doğayı, piknik alanını, çevremizi kirletenlerden olmamak; erdem; başkalarının kirlettiğini temizlemeye çalışmak; erdem!
İçimizdeki şiddete, engel olmak erdem! Çok yakınımızda olsa; haksız olduğunu söylemek, engel olmak; erdem! Erdemli insanlarda sinir olmaz, bağırmak, çağırmak olmaz! Dinler, düşünür, araştırır, doğrunun peşindedir erdemli insan!
Ve insanlara alışverişlerinde kendi yiyemeyeceğin bir şeyi yedirmemek; erdem!
Dükkânını helal gıda diye etiketliyor! Oysa helal gıda öyle olmuyor; gerçek malı satacak, içine hile katmayacak satıcı! Satın alan insanın kazandığı para helal kazanç olacak; içinde yetim hakkı, kul hakkı, kadın çocuk, miras hakkı, mihir, nafaka hakkı, devlet, millet hakkı olmayacak ki; yiyecek helal olsun! Helal lokma yiyebilmek, erdemdir!
“Büyüklenme” diyor Sadi; iğne batırınca fırtınalar çıkaran hava dolu bir tuluma benzer”! Büyüklenmemek erdemdir çünkü!
“Babil’de yaşayan Moabdar zamanında bir Sadık vardı; zengin ve güçlüyken bu adam her zaman haklı olmaya çalışmıyor, insanların zayıf yanlarına saygı gösteriyordu”! (Voltaire; Sadık ve Safdil)
Erdem buydu!
Aslında kol, pazı, ayak, bilek kuvvet güreşleri ile insanlar birbirleriyle yarış ederlerken; erdem konusunda yarış etmeliler! (Hele motorlu araç yarışları ne kadar anlamsız). Ki; erdemin daha çok kıymeti bilinsin, erdemli insanlar çoğalsın ve saygı görsün!