1970-80’li yıllarda Anadolu’nun en gelişmiş şehirlerinden olan Erzurum, ülkenin ilk on ekonomisinden birisiyken, sonraki yıllarda siyasi beceriksizlikler sonucunda gerilemeye başladı. Önce sahip olduğu üretim tesislerini kaybeden şehir, ardından göç ile tanıştı. Günümüzde en çok göç veren şehirlerin başında Erzurum geliyor. Yeni üretim alanlarının açılamadığı kentte, sahip olunan kamu kurum ve kuruluşları da yıllar içerisinde başka kentlere kaydırılarak, şehir insanı göçe zorlanır hale getirildi. İklim şartlarına bağlanan sanayileşememe sorunu ise geçmişe bakınca, bir hikayeden başka bir şey değilmiş meğerse…
Nasıl mı? İzah edelim hemen. 25 yıl önce ülke ekonomisine yön veren, ülke sathında mal satma ölçeğine sahip Erzurumlu firma sayısı 40 iken, bugün bu rakam sadece beş. İşin diğer bir garip tarafı ise her zaman, her fırsatta iklim şartlarına bağlanan Erzurum sanayisi, meğerse 20-30 yıl önce harıl harıl üretim yapıyormuş..! İşte birkaç misal; 1970-80’li yıllarda Ayakkabı fabrikası, İplik fabrikası, Tarım aletleri fabrikası, Erzurum yem fabrikası, Tortum Şayak fabrikası, Aşkale Travez fabrikası, Tekstil fabrikası, Hasankale Elektronik ve Tütün fabrikaları, Kandilli Tavukçuluk entegre tesisleri, Doyasan yağ fabrikası, Tuğla ve briket fabrikaları, onlarca kombina, kömür ve linyıt madenleri işletmeleri...
Bu tesislerin ortak özelliği, zaman içerisinde ya kapatılmış ya da özelleştirme adı altında hurdaya çıkarılarak atıl hale getirilmiş. Ve bu fabrikalar, karakışın en şiddetli yaşandığı ve Erzurum’a ‘’Adam boyu kar’’ yağdığı yıllarda faaliyet halindeymiş. Bugün ise hepsi kapalı, hepsi harabe durumda… Erzurum kaybediyor, eriyor dedik ya bitmedi. ‘’Sahipsiz memleket’’ ünvanını alan Erzurum, ne yazık ki, eriye eriye bi hal oldu..! Sadece kurum ve kuruluşlarını değil aynı zamanda ekonomisini kaybetti. Onlarca vergi rekortmeni çıkaran kentin işadamları ya battı, ya da dönmemek üzere ülkenin batısını mesken tuttu.
Ülkenin en köklü gazeteleri, Hürriyet, Milliyet, Türkiye ve Sabah gazeteleri matbaa ve baskı tesislerini zaman içerisinde Erzurum’dan taşıma kararı aldı ve başka şehirlere konuşlandı. Yine Petrol Ofisi, SSK müfettişliği, Dumlu’da bulunan 51. Piyade Tümeni, Aşkale’de 4. Zırhlı Tugayı, Kandillideki alay, 109. Topçu alayı, 29. Tümen’de şehirden göç eden kurumlar arasında yer aldı. Bu yaprak dökümüne ne yazık ki, kimse dur demedi, diyemedi. Öyle ki; şehirde görev yapan atanmış ve seçilmişler bile görev süreleri sonunda Erzurum’u terk edip, alınlarının akıyla (!) başka kentlere yerleştiler. Gel de hayırla yad et şimdi..!
Netice itibariyle, taş üstüne taş konulamayan şehir, memur ve öğrencilerle ayakta durmaya çalışırken, şehrin siyasetinde görev alanların gurur duyacağı bir slogan üretti:
‘’Erzurum’dan kaçan kurtulur’’.