Ekonomiyi yoran israf etmektir. Kişinin ekonomisinden, aile ekonomisine, yaşadığımız sitelerin, devletin ekonomisine kadar israfın iflas ettiremeyeceği hiçbir kişi, site ve devlet bütçesi yoktur.
Ekonomik çıtanın yükselmesi ise genel kural olarak; üretmek, doğru bütçe yapmak ve doğru yerlere harcarken kaliteden ödün vermeden israf etmemektir.
Asgari ücretli bir işçimiz, yoksulluk sınırında emekli maaşı olan bir emeklimiz kendi ekonomilerini çok iyi yönetmek durumundadırlar! İhtiyaçlar sıralanmalı ve gelecek aya taşacak borca veya borçlara girilmemelidir. Acil harcama ihtiyaçları daha az acille yer değiştirilebilmelidir.
İpin ucunu kaçırmamak, kontrolü bankalara, kredi kartlarına, dışarıdan gelme ihtimali olan paralara bel bağlamadan kendi yağında kavrulmak deyimini hayata geçirmek; daha sonraki gün ve aylar için daha az sıkıntı yaratacaktır.
Bir banka şube müdürü ile konuşuyorum; 3.500 emeklim var diyor ve bir çoğusunun durumunun negatifte olduğunu anlatıyor. İcra takibinde, evi yok, maaşından kesinti yapılıyor, maaşının ne kadar olduğunu bile bilmiyor, kredi kartının sadece asgari ödemesini mecburen yapan insanlar var diyor. Buna rağmen oğlumun, kızımın, akrabamın düğünü var, seyahate gideceğim diye hala kredi çekmeye çalışan insanlar var diyor. Ve eskiden kredi çekerken masrafını, faizini soran insanlar artık sadece parayı almaya bakıyorlar, ne masraf ne ödeyecekleri faiz miktarını bile sormuyorlar diyor banka Müdürü!
Devletin ramazan bayramında gönderdiği bin liranın bile farkında değilmiş adam, çünkü hesabına yatan miktar borç yüzünden kesiliyor! Düğüne, seyahate gitmesin mi; burada gitsin diyenlerle, gitmesin diyenlerin yıllardan beri birçok konuda da anlaşamadıkları konusunda şüphe duymuyorum!
Ben düğüne gitmesin, hediye almasın; çünkü gittiği para, aldığı hediye parası maalesef kendisinin parası değil diyen taraftayım. Karşı taraf eğer sizi çok seviyorsa ve aralarında görmek istiyorsa biletlerini gönderir ve masrafını karşılar; burada bir küsme olursa diğer taraf zaten halden anlamıyor demektir ki ona gitmeye değmez!
Köşe bucaklarda, pazarlarda, cami önlerinde bazı emekli vatandaşları siz de görüyorsunuzdur muhakkak elinde bir şeyler satmaya çalışan! En azından ekonomisi için bir katkı sağladıklarına inanıyorum. Boş oturmaktan, halinden şikâyet etmekten mutlaka ki iyidir.
Geliri artıramadığımızda yapmamız gereken ilk ekonomik kural eksileri azaltmaktır. Eksileri azaltmanın ilk kuralı; daha az şeye ihtiyaç duymaktır.