Erzurumlulara göre, Ruslar soğuktan dolayı Erzurum’u bırakıp gitmişti. Oysa ki tarihin tozlu sayfalarında durum bambaşka. 19. yüzyılın sonlarında uluslar arası ticaretin merkezi olan Erzurum’da (Balyoz sokakta) Rus, İngiliz, Fransız, İran, Amerika, Almanya, Avusturya ve İtalya konsoloslukları bulunuyordu. Rusların düşlerini süsleyen kent defalarca işgal edildi. Ermenilerin hayalleri arasında da yer alan doğunun soğuk şehri Erzurum’u değerli kılan özelliklerden birisi de hiç şüphe yok ki, yeraltı kaynaklarıydı. Stratejik konumu ve servetin üzerindeki Erzurum, bu sebeple devrin büyük devletleri tarafından çok önemliydi.
Önceki yıllarda KUDAKA tarafından hazırlanmış uygun yatırım alanları araştırmasına göre; Erzurum’un altı servet dolu. Sadece bakır rezervi 73 milyon 600 bin ton, krom rezervi ise 300 bin ton. Endüstriyel hammaddeler olan jips, perlit, tuğla, kiremit mermer açısından da Erzurum önemli kaynaklara sahip. Tuğla-kiremit rezervi 15 milyon ton, Perlit rezervi de 117 milyon ton. Yine Jips rezervi 20 milyon ton iken mermer rezervi ise 4 milyon 531 bin 800 ton. Ve Altın’dan petrole kadar onlarca maden ve milyonlarca tonluk rezerv ayaklarımızın altında..!
Taş deyip geçmeyin..! Ülke genelinde yapılan çalışmalarda 36 çeşit değerli taş tespit edilirken, maddi karşılığı ise 56 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Sadece Erzurum’da ise 68 çeşit değerli taş ve maden ile 3 bölgede de fosil ormanı tespit edildi. Tarihi taştan okuyan taş araştırmacısı Oğuzhan Türk diyor ki, ‘’Çok değerli olan Rainbow taşını (Gökkuşağı taşı) Pasinler’de bulduk. Bu taşın değeri 1 milyon dolar. Dünyada sadece ABD’de ve Erzurum’da bulundu. Yine çok kıymetli bir taş olan İran firuze taşı da bu coğrafyada bulundu. Bu taşların işlenmesi halinde bu şehrin ekonomisi ayağa kalkar’’.
Sema ile yeryüzünün buluştuğu, üç büyük nehrin (Çoruh, Aras, Karasu) doğduğu, 45 kilometrelik bereketli ovasıyla, stratejik konumuyla ve bağrı hazinelerle dolu olan Erzurum’da 2021 yılında ihraç edilen maden tutarı 140 milyon 847 bin dolar. 2022 yılının Şubat ayında ise sektörün ihracatı 17 milyon 833 bin dolar. Kazdıkça servet fışkıran bu toprakların değerlerini 1913 yılında Erzurum'daki İngiliz konsolosluğundan İngiltere’ye yazılan mektuplarda görmek sanırım ispat için yeterli olacaktır.
O halde haydi, rastgele..!