Ayazpaşa Camisi müezzini Abdullah Efendi'nin 143 yıl önce sabah namazı sonrası cami minaresine çıkıp okuduğu sela ve yaptığı çağrının ardından halkın kazma, kürek ve nacaklarla bir araya gelip, Aziziye Tabyası'nda Ruslar'a karşı savaşması ve Osmanlı ordusunun zafer kazanmasına verdiği katkı, bu yıl 9 Kasım Pazartesi günü hatırlanacak.

Pandemi nedeniyle yürüyüş iptal edilirken, protokolün katılımıyla bir anma programı gerçekleşecek. Yapılacak anma öncesi kentteki Ayazpaşa Camii’nde sela okunacak, ardından Aziziye Tabyası’nda bir anma programı gerçekleşecek.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle katılımın sınırlı tutulacağı programda, daha sonra şehrin doğusundaki Top Dağı'nda yer alan Aziziye ve Mecidiye tabyalarına yürünecek. Buradaki programda Kur'an-ı Kerim okunarak duaların edilmesinin ardından çeşitli etkinlikler gerçekleştirilecek.

"Ecdada saygı" temasıyla düzenlenen yürüyüşün ardından program kapsamında gün boyunca kentte anma etkinlikleri yapılacak.

"ORDU MİLLET BÜTÜNLEŞMESİ İLE BU SAVAŞ KAZANILDI"

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Kürkçüoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Aziziye ve Mecidiye tabyalarının Erzurumlular için çok önemli mekanlar olduğunu, buraların bir nevi şehitlik olarak anıldığını belirtti.

Osmanlı-Rus Savaşı'nın nihayete ermesinde Erzurum'un büyük öneminin bulunduğunu anlatan Kürkçüoğlu, şöyle konuştu:

"O dönemdeki Rus komutan ve yöneticilerin Osmanlı Devleti toprakları üzerinden, Doğu Anadolu'dan Akdeniz'e inme düşüncesi vardı. Burada temel mihenk taşı Erzurum'du ve mutlaka Erzurum'u ele geçirmek gerekiyordu. Farklı cephelerde kaybedilen savaşların ardından 4 Kasım 1877'de Deveboynu'nda yapılan savaş da kaybedilince tabyalar bir noktada Erzurum'u koruma ve müdafaa etme noktasına dönüşüyordu. 8 Kasım'ı 9'una bağlayan gece Erzurum'da hiç kimse uyumuyor, savaşa özel hazırlık yapılıyordu. O gece kadın, erkek, her yaştan insanlar muharebe meydanında vatan savunması yapmıştır. 7'den 70'e herkes bir kısmı Kavak Mahallesi ve Gölbaşı mevkisi, diğer bölümü ise Karskapı tarafından buraya akın ediyorlar. 3 ve 2 No'lu tabyalar Rusların elindeyken verilen mücadele ile yani ordu millet bütünleşmesi ile bu savaş kazanılmış."

Kürkçüoğlu, o gece yaşananların Ayazpaşa Camisi müezzini Abdullah Efendi tarafından halka duyurulduğunu anımsatarak, "Abdullah Efendi'nin uyarısıyla tüm camilerden uyarılar yapılıyor ve halk tabyalara doğru gidiyor. Bu savaşın en büyük özelliği, Erzurum insanının kendi coğrafyasını ordusu ile birlikte müşterek bir mücadele ile tekrar geri almasıdır." değerlendirmesini yaptı.

Rusların o savaş sırasında farklı bir güzergah kullanarak Erzurum'a girmeye çalıştıklarını ancak ortaya konulan birlik ve bütünlük sayesinde amaçlarına ulaşamadıklarını vurgulayan Kürkçüoğlu, şunları kaydetti:

"Aziziye Savaşı, ordu millet bütünleşmesiyle kazanılan bir savaştır. Savaş ile Erzurum'a giremeyen Ruslar, maalesef Edirne Mütarekesi ve Ayastefanos Antlaşması ile 8 ay Erzurum'da kaldı. Savaşla giremedikleri Erzurum'a antlaşma ile giriyorlar. Tabii daha sonra Berlin Antlaşması ile Erzurum tekrar Osmanlı'ya bırakılıyor. Erzurum, doğunun bekçiliğini yapmakta, müdafaasını üstlenmektedir. Böyle bir şehrin insanı olarak atamız ve ecdadımızla gurur duyuyoruz çünkü bu savaş her yaştan insanların iştirak ettiği bir savaş. Bu bölge, Erzurum'un şehitliğidir. Düzenlenecek yürüyüşle tekrar o şehitlerimizin huzuruna çıkacağız, onlara Fatihalar okuyacağız. Onların verdiği mücadele ile Erzurum, bugün Türkiye'nin önemli bir şehri olarak tarihteki yerini almıştır.