Büyükşehir Belediyesi tarafından Yakutiye Medresesi’nde düzenlenen Ramazan İklimi’nde Müzakereler programının konuklarından olan Eğitimci, Yazar Abdurrahman Zeynel, “Erzurum’da Medrese Geleneği”ni anlatırken, Anadolu’nun ve hatta Avrupa’nın “ilk” üniversitesinin Selçuklular tarafından Erzurum’da kurulduğunu anlattı, “Selçuklular döneminde Çifte Minareli Medrese’de tıbbiye eğitimi verilmiş” dedi.
Erzurum’da irili-ufaklı 130 kadar medrese bulunduğunu, bu medreselerin çoğusunun yıkıldığını ve hatta isimlerinin bile pek bilinmediğini belirten Abdurrahman Zeynel, yaptığı çalışmalar sonucunda 40 kadar medrese ismini tespit ettiğini söyledi. Erzurum’un eğitim sistemini iki bölüm halinde sunan Zeynel, “Selçuklular döneminde çok medrese yapılmış ve o medreselerde eğitim verilmiş. Bunlardan birisi ve en önemlisi hiç şüphesiç Çifte Minareli Medrese’dir” dedi. Erzurum medreselerinde fen bilimleri, tıp, astronomi, matematik gibi temel bilimlerin yanında din tahsili de yapıldığını özellikle vurgulayan Abdurrahman Zeynel, sohbetini özetle şöyle sürdürdü:
“Selçuklular döneminde Anadolu’nun ve hatta Avrupa’nın ilk üniversitesinin Erzurum’da kurulduğunu söylemek mümkün. Avrupa’da belki Çifte Minareli Medrese’den önce yapılmış okullar olmuş. Ama oralarda sadece din eğitimi verilmiş. Çifte Minareli Medrese’de ve hatta şu an içinde bulunduğumuz Yakutiye Medresesi’nde fen ve temel bilimler ağırlıklı bir eğitim yapılmış. Bu sistem Osmanlılar döneminde ne yazık ki değişmiş. Bu medreselerde fen ve temel bilimlerin yerini sadece din eğitimi almış. Belki Osmanlı’nın yıkılışının sebeplerinden birisi de bu olmuştur.”
Medreselerin giderlerinin tamamının vatandaşlar tarafından karşılandığını, devletin eğitime hiç katkısının olmadığını belirten Abdurrahman Zeynel, medreselerin hayır sahipleri tarafından yaptırıldığını hatırlattı. Zeynel Hoca, eski yıllarda Erzurum’un medrese eğitimine Dağlık Karabağ’dan, Tebriz’den, İspir ve Hemşin’den gelen yetişmiş, icazet almış hocaların yön verdiğini, katkı yaptığını da sözlerine ekledi. Editör
