DAP Eylem Planı tanıtım toplantısı Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in katılımıyla Erzurum’da gerçekleştirildi.
Bakan Yılmaz, “Plan dönemi sonunda DAP bölgesinde yer alan illerimizin yaşam standardını ülke ortalamasına yakınlaştıracak, fiziki ve sosyal dezavantajlarını önemli ölçüde bertaraf etmiş olacağız” dedi.
Atatürk Üniversitesi Oditoryum Salonu’nda yapılan DAP Eylem Planı tanıtım toplantısına Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, bölge illerin valileri, belediye başkanları, Erzurum Valisi Dr. Ahmet Altıparmak, eski İçişleri Bakanı Efkan Ala, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, DAP Bölgesel Kalkınma İdaresi Başkanı Adnan Demir, milletvekili adayları ve STK temsilcileri katıldı. DAP Eylem Planı’nı açıklayan Bakan Yılmaz, “Bugün, yeni bölgesel kalkınma politikamızın uygulama araçlarından birisini daha kamuoyuyla paylaşarak uygulamaya koyuyoruz. Bölgesel gelişmeye dair ulusal vizyonumuz sosyo-ekonomik ve mekânsal olarak bütünleşmiş, rekabet gücü ve refah düzeyi yüksek bölgeleriyle daha dengeli ve topyekûn kalkınmış bir Türkiye’dir. Yeni bölgesel gelişme politikamız gelişmişlik farklarının azaltılması hedefini muhafaza ediyor. Bunun yanında her bir bölgemizin rekabet gücünü ayrı ayrı artırmayı da benimsiyor. 2023 hedeflerine yürürken kapsayıcı bir kalkınma anlayışıyla tüm bölgelerimizin potansiyelini harekete geçirmek temel politikalarımızdan birisidir. Yeni bölgesel gelişme anlayışımızın temelinde bölgelerimizi ve coğrafyamızı bir yük olarak değil, zenginlik ve önemli birer değer olarak görmek vardır. Gelir düzeyi düşük bölgelerimizin şartlarını iyileştirerek, onların ulusal kalkınma sürecimize ve rekabet gücümüze katkı sağlamalarını hedefliyoruz. Bu amaçla, bölgelerimizin sahip oldukları olanakları ve mevcut potansiyellerini harekete geçirmek üzere bölgelerimize özgü, farklı nitelikte politikalar geliştiriyoruz. İnsan odaklı ve bütüncül programlar ile yol haritamızı oluşturuyoruz” dedi.
“GAP EYLEM PLANI VASITASIYLA O BÖLGEMİZİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMESİNDE GÖZLE GÖRÜLÜR İYİLEŞMELER SAĞLADIK”
Hükümetin bölgesel politikaların merkezi ve yerel birimlerin koordinasyonu ile oluşturulması ve uygulanabilmesi için yeni kurumsal yapıların ve araçların devreye sokulması gerekliliğini gördüğünü anlatan Bakan Yılmaz, “Bölge kalkınma idarelerimiz ve kalkınma ajanslarımız bu alandaki yeni kurumsal yapılarımızdır. Özellikle 2008 yılında hazırlanan GAP Eylem Planı vasıtasıyla o bölgemizin sosyo-ekonomik gelişmesinde gözle görülür iyileşmeler sağladık. Bu tecrübeden yararlanarak 2011 yılında Doğu Anadolu Projesi (DAP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) ve Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdarelerini kurduk. Bu idarelerimiz, kurumsal gelişmelerinin yanı sıra eylem planı hazırlıkları, yerel ve kırsal kalkınmaya destek, muhtelif inceleme araştırma ve işbirliği ağları oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütmüşlerdir. DAP Bölge Kalkınma İdaremiz; Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Kars, Iğdır, Malatya, Muş, Tunceli, Van illerinin kalkınmasının hızlandırılması amacıyla kurulmuştur. İdaremiz, 2012 yılında temel kurumsallaşmasını tamamlamış ve eylem planı hazırlıklarına başlamıştır. 46 personel ile faaliyet göstermekte olan DAP İdaresi’nin 2015 yılı bütçesi 87,3 milyon TL’dir. Hazırlığı bölge kalkınma idaremizce koordine edilen eylem planı bir ilktir. Plan değil eylem planıdır. Titiz ve kapsamlı bir çalışmanın ürünüdür. Bu eylem planı; ihtiyaç ve potansiyeller temelinde oluşturulan stratejiler çerçevesinde, projelerin ve faaliyetlerin bütünlük ve tutarlılıkla yürütülmesi için ortaya konulmuştur” diye konuştu.
“EYLEM PLANIMIZ TÜM TARAFLARIN AZAMİ KATILIMIYLA HAZIRLANDI”
DAP Eylem Planı’nın Doğu Anadolu Bölgesi’nin kalkınmasına ciddi, disiplinli, planlı programlı bir yaklaşımın eseri olduğunu vurgulayan Bakan Yılmaz, laf değil eylem ortaya koyduğunu, vaat değil somut projeler içerdiğini söyledi. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Her bir eylem programı en ince detayına kadar çalışılarak bütçe ve kaynak ihtiyaçları belirlenmiş ve ayrılmıştır. Uygulamayı da gerek yerinde, gerek merkezde sıkı biçimde takip etmek suretiyle GAP’ta örneğini yaparak gösterdiğimiz etkili, verimli, netice alan yaklaşımımızı burada da tekrarlayacağız. Şüphesiz, DAP Bölgemiz ile ilgili planlama çalışmalarının geçmişi vardır ve bu kapsamda çeşitli projeler de uygulanmıştır. Bununla birlikte takviminin, bütçesinin, sorumlu kuruluşlarının tanımlandığı somut faaliyet ve projeleri içermesi itibarıyla DAP Eylem Planı bölgemiz için ayakları yere basan ilk eylem planıdır. Eylem planımız tüm tarafların azami katılımıyla hazırlandı. Yerinde il ve ilçelerde durum tespitinde bulunuldu, görüş ve öneriler toplandı. Merkezde ve yerinde bakanlıkların, il müdürlüklerinin, sivil toplum kuruluşlarının, iş ve meslek örgütlerinin, üniversitelerin, mahalli idarelerin yazılı görüşleri alındı. Toplantılar, çalıştaylar gerçekleştirildi. Merkezde müsteşarlarımızdan oluşan Bölgesel Gelişme Komitesi’nde değerlendirildi. Başbakanımız ve bakanlarımızdan müteşekkil Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu’nca onaylandı.”
“EYLEM PLANI 5 GELİŞME EKSENİ ALTINDA TOPLAM 126 EYLEMDEN OLUŞUYOR”
Eylem planının 5 gelişme ekseni altında toplam 126 eylemden oluştuğunu ifade eden Bakan Yılmaz, “Bu eylemler 52 sorumlu kuruluş tarafından gerçekleştirilecektir. Bu doğrultuda 99 kuruluşla da işbirliği yapılacaktır. Bu eylem ve sorumlu kuruluşların eylem planının eksenleri bazında dağılımı şöyledir; gıda ve tarım sektörlerinde verimlilik ve katma değerin artırılması 25 eylem, 6 sorumlu-30 işbirliği yapılacak kuruluş; sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi: 21 eylem, 11 sorumlu-47 işbirliği yapılacak kuruluş; altyapı, kentleşme ve çevre koruma: 27 eylem, 9 sorumlu-24 işbirliği yapılacak kuruluş; beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi: 38 eylem, 29 sorumlu-53 işbirliği yapılacak kuruluş; kurumsal kapasitenin geliştirilmesi: 15 eylem, 10 sorumlu-14 işbirliği yapılacak kuruluş. Bu vesileyle DAP Bölge Kalkınma İdaremize, bakanlığımdaki çalışma arkadaşlarıma, tüm kurum, kuruluş ve vatandaşlarımıza müteşekkirim. Eylem planımız ortak bir çaba, heyecan ve azmin ürünüdür. Eylem planı tarım, turizm, ulaştırma, lojistik ve ticaret alanlarında önemli potansiyele sahip olan DAP Bölgesi’nde ekonomik büyümeye, istihdam artışına ve sosyal gelişmeye özetle vatandaşlarımızın refahına vesile olacaktır” diye konuştu.
DAP BÖLGESİNDEKİ DURUM, EĞİLİM VE POTANSİYEL
Doğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu genç ve dinamik nüfusu, başta madencilik ve hayvancılık alanlarında olmak üzere yer altı ve yer üstü zenginlikleriyle ciddi bir potansiyele sahip olduğunu ifade eden Bakan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bölgemiz coğrafi ve iklimsel koşulların zorluklarını dengeleyecek konum ve kaynakları haizdir. Anadolu’da mevcut metropol kentleri dengeleyecek yeni merkezlerin oluşturulmasını hedefliyor, bölgelere ve yerleşmelere özgü politikalar geliştiriyoruz. DAP Bölgemize bu açıdan özel önem veriyoruz. Toplam nüfusumuzun yüzde 7,7’si bu bölgemizde yaşamaktadır. Yaklaşık 6 milyon olan bölge nüfusunun yaş ortalaması 28’dir. DAP bölgesi, 14 ili kapsamaktadır. 146 bin 330 kilometrekare (yüzde 18,7) yüzölçümü ile ülkemizin en büyük coğrafi alana, ortalama bin 402 metre ile de en yüksek rakıma sahip bölgesidir. Van Gölü, Keban ve Karakaya Baraj gölleri, Hazar Gölü, Çıldır Gölü, Fırat Nehri, Aras Nehri, Kura Nehri, Karasu Nehri ve Zap Nehri Bölgenin önemli su kaynaklarındandır. Toplamda bin 462 kilometrelik sınırı bulunmaktadır.”
İKTİSADİ VE BEŞERİ YAPI
Bölgede 2002 yılında yalnızca 51 adet ve toplamda 184 milyon TL civarında olan yatırım teşvik belgeli yatırımların 2013 yılında 283 adet ve yaklaşık 5,4 milyar TL düzeyine ulaştığını söyleyen Bakan Yılmaz, “Bölgedeki 2 milyon 489 bin 869 hektarlık işlenen tarım arazisi varlığı, ülkemiz toplam işlenen tarım arazisi varlığının yüzde 10,4’ünü oluşturmaktadır. Geniş çayır-mera varlığı özellikle hayvancılık faaliyetleri açısından avantaj sağlamaktadır. Bölgedeki 7 milyon 729 bin 324 dekar çayır-mera alanı ile Türkiye çayır-mera alanının yüzde 52,9’unu oluşturmaktadır. Bölge, küçükbaş hayvancılıkta yüzde 26,2 ve büyükbaş hayvancılıkta yüzde 21 oranı ile ülkemizin bu iki hayvancılık alt sektöründe en fazla hayvan varlığına sahip bölgesi konumundadır. Yükseltinin Bölge’nin diğer illerine kıyasen daha düşük olduğu Elazığ, Erzincan, Iğdır ve Malatya illeri başta meyve ve sebze üretimi olmak üzere önemli bir potansiyel ihtiva etmektedir. Yukarı Fırat Bölümü ülkemizin maden çeşitliliği ve rezervinin (miktar) en fazla olduğu bölgesidir. Demir, krom, bakır, kurşun-çinko, linyit, Oltu taşı, barit, kaya tuzu, perlit, pomza gibi ekonomik olarak rekabet gücü yüksek madenlerin önemli bir kısmı Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunmaktadır. Krom madeninde ülkemiz toplam rezervi 26 milyon ton iken Bölge 12 milyon ton ile ülke rezervlerinin yüzde 46’sına sahiptir. Perlit rezervlerinde de ülkemiz, dünya sıralamasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkemiz rezerv toplamı yaklaşık 5,7 milyon tondur. Doğu Anadolu Bölgesi yaklaşık 4,9 milyon ton ile Türkiye toplam rezervinin yüzde 85’ine sahip durumdadır. Pomza rezervleri açısından Doğu Anadolu Bölgesi ülke rezervlerinin yaklaşık yüzde 56’sına sahiptir. 2004-2012 arasında ülkemiz sanayi kesiminin toplam elektrik tüketimi yüzde 54 düzeyinde artış gösterirken Bölgede bu oran yüzde 88 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum bölge sanayisinde gelişme eğilimine işaret etmektedir. DAP bölgesi dinamik bir nüfusa sahiptir. Ülkemiz genelinde doğum hızı binde 17 iken DAP bölgesinin doğum hızı binde 22 civarındadır. 15’e ulaşan üniversiteleri ile DAP bölgesinde 2006 yılında yaklaşık 101 bin olan yükseköğretimdeki öğrenci sayısı 2013 yılında 278 bin olmuştur. 2002 yılında DAP bölgesinde 2 bin 101’i öğretim üyesi olmak üzere toplam 5 bin 720 öğretim elemanı görev yapmakta iken 2014 yılında bu sayı 5 bin 261’i öğretim üyesi olmak üzere 12 bin 342 öğretim elemanına çıkmıştır. DAP bölgemizin gelişimine verdiğimiz önem 2015 yılında başlamamıştır. Bu çalışmamız son on iki yıldır devam eden kesintisiz büyüme ve gelişmenin devamı ve sürekliliğinin sağlanması yönünde atılan somut bir adımdır. Son on iki yılda tüm Türkiye’de olduğu gibi DAP bölgemizde de sosyal ve ekonomik alanda ciddi merhale kaydettik. Eylem planı vesilesiyle bu aşamayı daha da ileri noktalara götürme kararlılığındayız” dedi.
SON 12 YILDA DAP BÖLGESİNDE YAŞANAN GELİŞMELER
AK Parti hükümeti döneminde Doğu Anadolu Bölgesi’ne yapılan kamu yatırımlarının payını önemli ölçüde artırdıklarını ifade eden Bakan Yılmaz, şunları söyledi:
“2002-2014 döneminde bölgeye 17,4 milyar TL yatırım ödeneği. DAP bölgesi kamu yatırımları toplamı 2002 yılında 485 milyon TL iken, 2014 yılında 6,6 kat artarak 3,2 milyar TL oldu. 2014 yılı Türkiye toplamı kamu yatırım ödenekleri 2002 yılına göre yüzde 262 artmışken, DAP bölgesinde söz konusu artış yüzde 566 oldu. Eğitimde DAP bölgemizde eğitime büyük önem veriyoruz. Bölgede yapılan kamu yatırımları içerisindeki eğitim sektörünün payı hükümetlerimiz döneminde yüzde 12,5’den yüzde 29,7’ye yükselmiştir. İlköğretimde brüt okullaşma oranı yüzde 89’dan yüzde 114,1’e; ortaöğretimde ise yüzde 29’dan yüzde 85’e çıkmıştır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde 35’ten 29’a; ortaöğretimde ise 28’den yüzde 29’a çıkmıştır. Söz konusu artışın sebebi 12 yıllık zorunlu eğitim ile birlikte okullaşma oranlarında görülen artıştır. Öğretmen sayısı ilköğretimde yüzde 347 artış göstererek 54 bin 46’ya; ortaöğretimde yüzde 113 artarak 20 bin 415’e ulaşmıştır. Bölgeye 2 bin 498 adedi 2014 yılında olmak üzere toplam 28 bin 705 ilave derslik inşa ettik ve böylece derslik sayısını 54 bin 303’e çıkardık. Bölgemizde 10 devlet üniversitesi kurduk. Bölge üniversitelerine toplam 2,3 milyar TL yatırım gerçekleştirdik. Bölge üniversitelerinde öğrenim gören öğrenci sayısı 94.747’den 278.342‘ye ulaştı. Bölgedeki beş üniversitemizde merkezi araştırma laboratuvarı kurulumu tamamlandı. 2016 yılı sonu itibarıyla bölgedeki tüm üniversitelerimizde merkezi araştırma laboratuvarları kurulmuş olacaktır. Gençlik ve spor alanında toplam 3,1 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. Yurt kapasitesini 23 bin 702’dan 44 bin 295’e çıkardık. Ardahan’da 2, Bingöl’de, Bitlis’te, Malatya’da, Muş’ta ve Ağrı’da birer olmak üzere 7 Gençlik Merkezinin yapımını tamamladık. 25 bin seyirci kapasiteli Malatya Stadyumu projesine 2012 yılında başladık. Yüzde 65 oranında tamamlanan tesisimizi en kısa zamanda tamamlayacağız. 23 bin 000 seyirci kapasiteli Elazığ Stadyumu projesini onayladık.”
SAĞLIKTA 1,85 MİLYAR TL’LİK YATIRIM GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Sağlıkta Doğu Anadolu Bölgesi illerinin son on yılda yapılan yatırımlar doğrultusunda özellikle sağlık altyapısı açısından önemli bir gelişim gösterdiğini söyleyen Bakan Yılmaz, “Bu alanda toplamda 1,85 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. 92 olan sağlık kurumu sayısını 144’e; yaklaşık 11 bin olan hastane yatak sayısını 17 bin 500’e çıkardık. Böylelikle on bin kişiye düşen yatak sayısını 19,3’den 29,9’a yükselttik. Bir taraftan da yatakların niteliğini artırdık. 2003-2014 döneminde hizmete alınan bazı önemli sağlık tesislerimiz şunlardır: Ağrı’da toplam 450 yataklı 3 devlet hastanesi, Ardahan’da 150 yataklı devlet hastanesi, Bingöl’de 100 Yataklı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Bitlis’te toplam 400 yataklı 5 devlet hastanesi, Elazığ’da devlet hastanesine ilave 150 yatak kapasitesi, Erzincan’da 200 yataklı devlet hastanesi, Erzurum’da toplam 780 yataklı 4 devlet hastanesi, Hakkâri’de 300 yataklı 2 devlet hastanesi, Iğdır’da 150 yataklı devlet hastanesi, Kars’ta 250 yataklı devlet hastanesi, Malatya’da 640 yataklı bölge hastanesi, Muş’ta toplam 250 yataklı 2 devlet hastanesi, Tunceli’de devlet hastanesine ilave 150 yatak kapasitesi ve Van’da 400 yataklı Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi” dedi.
İstihdamda ise 2004 yılında 1,4 milyon kişi olan istihdam rakamını 1,8 milyona yükselttiklerini ifade eden Yılmaz, “DAP bölgesinde işsizlikle mücadele çerçevesinde uygulanan aktif işgücü politikaları ile birçok meslek edindirme kursu düzenlenmiştir. İŞKUR tarafından açıklanan verilere göre 2014 yılında açılan kurs sayısı 3 bin 334, katılımcı sayısı ise 9 bin 94 erkek, 8 bin 290 kadın olmak üzere toplam 17 bin 384’tür. 2004 yılında 1,4 milyon kişi olan istihdam rakamını 1,8 milyona yükselttik” şeklinde konuştu.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIKTA BÖLGEYE TOPLAM 4,7 MİLYAR TL NAKİT HİBE DESTEĞİ VERİLDİ
Gıda tarım ve hayvancılıkta bölgeye toplam 4,7 milyar TL nakit hibe desteği verildiğini kaydeden Bakan Yılmaz, “Bölgede 2002 yılında 34 milyon TL olan tarımsal kredi miktarını 757 milyon TL’ye çıkardık. Bölgede 2002 yılında hayvancılık desteklemeleri için 7 milyon TL ödenirken, 2013 yılında 279 milyon TL ödeme yaptık. 171 yeni hayvancılık işletmesinin kurulmasını destekleyerek, bu işletmelerin yatırımına 32 milyon TL hibe sağladık. 1 milyon 492 bin 604 adet suni tohumlama faaliyeti yapılmasını sağladık. 123 proje ile 1 milyon dekar alanda mera ıslah çalışmalarını tamamladık. 2,4 milyon olan büyükbaş hayvan sayısı 3 milyona yükselmiştir. Bölgede Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Ağrı Et Kombinasını 2007 yılında hizmete açtık. Bölgede küçükbaş damızlık hayvan üretiminin artırılmasını teminen TİGEM’in Iğdır Kazım Karabekir Tarım İşletmesi'nde bir hayvancılık projesi başlattık. Kırsal kalkınma için verdiğimiz 109,9 milyon TL hibe desteği ile 570 yeni tarımsal sanayi tesisi kurduk ve 4.821 kişiye istihdam sağladık. Ayrıca 24 bin 690 adet yeni makine ekipman alımına 115 milyon TL hibe desteği verdik. 2005 yılından itibaren sertifikalı tohum, fide/fidan kullanan üreticilerimize toplam 26,3 milyon TL destek verdik. 215 milyon TL kaynakla 248 bin hektar alanda toplulaştırma çalışmalarını tamamlayarak, parçalı arazileri birleştirdik. Ağrı, Ardahan, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Muş ve Van illerinde Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunu kurarak AB hibe desteklerini yatırımcılarla buluşturduk. 2013-14 yıllarında DAP İdaresi koordinasyonunda toplam 265 adet küçük ölçekli tarımsal sulama projesi kapsamında toplam 83 milyon TL uygulayıcı kuruluşlara sermaye transferi yaptık ve toplam 550 bin dekar araziyi sulamaya açtık” dedi.
Orman ve su işlerinde toplam 6,5 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirildiğini belirten Bakan Yılmaz, “Bölgede tamamlanan sulama tesisleriyle toplam 1,9 milyon dekar araziyi sulamaya açtık. Malatya-Sultansuyu, Van-Karasu, Erzincan II. Merhale, Malatya-Çat, Iğdır, Kars-Çıldır II. Merhale başta olmak üzere toplam 12 adet büyük su işi projesini tamamladık. Bölgede 2002-2014 yılları arasında toplam 4 milyon 310 bin 294 dekar alan ağaçlandırdık ve 547 bin 65 bin adet fidan ürettik. Bölgede 476 adet taşkın ve ıslah projesini tamamladık. Bölgede orman köylerinde yaşayan 12 bin 192 aileye 42, 4 milyon TL kredi verdik. Ormancılık alanında fidan üretimi, ağaçlandırma ve toprak muhafaza, orman koruma ve yangınla mücadele faaliyetlerine önem verdik. Enerji üretiminde baraj ve hidroelektrik santrali yatırımlarına ağırlık verdik. Bölgede toplam 47 baraj ve hidroelektrik santralini tamamlayarak işletmeye aldık. Bu santraller ile bölgenin elektrik üretim kurulu gücüne 1083 MW ilave ettik. Alpaslan 1 Barajı tamamlandı. Toplam kurulu gücü 160 MW, yıllık enerji üretimi 488 milyon kWh’tir” diye konuştu.
Dış ticaret hacminin 204 milyon dolardan 1,6 milyar dolara yükseldiğini anlatan Bakan Yılmaz, ihracatın yaklaşık 9 kat artarak 136 milyon dolardan 1,2 milyar dolara çıktığını söyledi.
KÜLTÜR TURİZMDE 491 MİLYON TL’LİK YATIRIM YAPILDI
Kültür turizmde toplam 491 milyon TL’lik yatırım yaptıklarını söyleyen Bakan Yılmaz, “Doğubayazıt ve Bingöl Kültür Merkezleri 2006 yılında hizmete alındı. 2002 yılında 6 bin 821 olan Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgeli konaklama tesisi yatak kapasitesi 2013 yılında 11 bin 2’ye ulaştı. 2002 yılında bölgedeki işletme belgeli tesislerde konaklayan kişi sayısı 466 bin iken, 2013 yılında bu sayı 813 bine yükseldi. Ulaştırma alanında; toplam 15,3 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. Bölünmüş yolların uzunluğunu 289 kilometreden 3 bin 494 kilometreye çıkardık. (12 kat artış) Rize (İkizdere)-Erzurum (İspir) yolunda yer alan 2 x 14.015 m uzunluğundaki Ovit Tüneli’nin 2015 yılı sonunda açılması hedeflenmektedir. Ovit Tüneli’nin yapılması ile birlikte kuzey-güney koridorlarında en önemli akslardan biri olan 15. aksın yol standartları da yükseltilmiş olacaktır. Bölgenin ulaşılabilirliğini artırmak için 2005 yılında Erzurum, 2012 yılında Iğdır, 2013 yılında Bingöl havalimanlarını hizmete soktuk. Yine hava ulaşımının bölgede geliştirilmesi için 2005 yılında Malatya Havalimanı terminal binasını büyüttük. 2010 yılında Malatya ve 2014 yılında Van Ferit Melen Havalimanı terminal binası aks ilavelerini tamamladık. 2011 yılında Erzincan, 2012 yılında Elazığ, 2013 yılında da Kars Havalimanı terminal binalarını yaptık. Ayrıca Ağrı Havalimanı terminal binasının yapımını tamamladık. DAP bölgesindeki havaalanlarından uçuş gerçekleştiren yolcu sayısı 477 binden 5,3 milyona ulaştı. Kuzey-Güney aksının en önemli koridoru olan Trabzon-Erzincan-Mardin Demiryolu hattının Trabzon-Erzincan kesiminin proje ve fizibilite çalışmalarını tamamladık. Bakü-Kars-Tiflis demiryolu hattının yapımından sonra Avrupa ve Güney limanlarımıza Kafkas ve Orta Asya ülkelerinden önemli ölçüde yük akışı olacak. Kars, Marmaray’ın tamamlanmasıyla Pekin’den Londra’ya ulaşım imkânı sağlayacak tarihi İpek Yolu Projesi’nin gözbebeği konumunda. Hat tamamlandığında Türkiye, modern İpek Yolu’nun en avantajlı ülkesi konumuna yükselecek” dedi.
Çevre ve kentsel altyapıda belediyelerin acil nitelikli olan ancak finansmanında zorluk yaşanan içme suyu ve kanalizasyon projelerinin tespit edilmesi ve bu projelere finansman sağlanabilmesi amacıyla 2011 yılında SUKAP programlarını başlattıklarını söyleyen Bakan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“78 milyon TL maliyetli 34 projeyi tamamladık. 679 milyon TL maliyetli 80 projenin yapımı devam ediyor. Bu projelere toplam 267 milyon TL hibe kaynak tahsis ettik. DSİ tarafından 2006 yılında Erzurum ilinde isale hattını, depo ve arıtma tesisini, 2011 yılında Ağrı ilinde 17 km isale hattı ve arıtma tesisini, Muş ilinde 5 bin metreküplük su deposunu tamamladık. Bingöl, Bitlis, Elazığ, Van, Hakkari Yüksekova ve Iğdır İçmesuyu Projeleri devam ediyor; bu projelerin toplam maliyeti 917 milyon TL’dir. Erzurum Katı Atık Yönetimi Projesini tamamladık. AB-Türkiye Mali İşbirliği ile finanse edilen Bitlis Bölgesel Katı Atık Yönetimi Projesini bitirdik. TOKİ kanalıyla 81 bin 948 adet konut inşa ettik. KÖYDES kapsamında toplam 2 milyar TL’lik yatırım yaptık. Yaklaşık 52 bin km yol yaptık. 12 bin 256 köy ve köy bağlısının su sorununu çözdük. 8 bin 261 ha büyüklüğündeki alanı sulamaya açtık. Yol projelerinde 24 bin 728 kilometre stabilize ve 16 bin 943 kilometre asfalt olmak üzere toplam 41 bin 671 kilometre yol yaptık. SODES’te bölgede 2010 yılında uygulanmaya başlanan Sosyal Destek Programı (SODES) ile meslek edindirme, sosyal içerme, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi alanlarda yaklaşık 363 milyon TL kaynakla 3 bin 29 proje desteklenmiştir. Diğer kamu hizmetlerinde bölge genelinde toplam 23 adet hükümet konağı ve 13 adet adalet binası projesini tamamladık. Kurumsal gelişmede 2009 yılı itibarıyla 4 kalkınma ajansını kurduk. 965 adet projeye toplam 234,2 milyon TL hibe desteği sağladık.”
TEMEL STRATEJİLER VE ÖNCELİKLER
“DAP kapsamında başlattığımız yatırımları tamamlamak, bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz tüm icraatların kalıcılığını sağlamak ve kalkınma sürecini sürdürülebilir kılmak istiyoruz” diyen bakan Yılmaz, “Bu amaçla yenilikçi, ekonomik ve toplumsal gelişmeyi hızlandırıcı, istihdam artırıcı projeler içeren DAP Eylem Planı’nı uygulamaya koyuyoruz. DAP Eylem Planı’nın temel amacı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan nüfusun ekonomik, sosyal ve çevresel boyutuyla yaşam kalitesinin artırılması ve bölgenin refah düzeyinin, ulusal ortalamaya yakınsamasının sağlanmasıdır. Bu amaçlara ulaşmak için başlıca 4 hedef koyduk Gıda ve tarım sektörleri başta olmak üzere ticaret, turizm, hizmet ve sanayi sektörlerinin katma değer ve verimliliğini artıracağız. Gelir getirici faaliyetleri çeşitlendireceğiz. Beşeri sermayenin niteliğini iyileştireceğiz. İstihdam alanlarını, istihdam edilebilirliği ve kentlerin yaşam kalitesini artıracağız. Eylem Planımız 5 ana eksenden oluşuyor; gıda ve tarım sektörlerinde verimlilik ve katma değerin artırılması, sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi, altyapı, kentleşme ve çevresel koruma, beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi. Eylem planının hayata geçirilmesi ile bölgenin sosyal ve ekonomik göstergelerinde önemli ilerlemeler kaydedilecektir. Birkaç örnek vermek gerekirse; 2013 yılında yüzde 7,7 olan işsizlik oranını 2018 yılında yüzde 5,7 seviyesine çekeceğiz. İstihdam oranını yüzde 45,5’ten yüzde 49,9 seviyesine çıkaracağız. İşgücüne katılım oranını ise yüzde 49,2’den yüzde 53’e yükselteceğiz. 2013 yılında 1,3 milyar dolar civarında olan bölge ihracatının ise 2018 yılında asgari 2,8 milyar dolar seviyesine yükselteceğiz” diye konuştu.
EYLEM PLANI KAPSAMINDAKİ ÖNEMLİ FAALİYET VE PROJELER
Gıda ve tarım sektörlerinde bitkisel üretimde verimlilik ve katma değeri artırmak üzere sulanan arazi varlığını artıracak yatırımları ve mevcut yatırımların iyileştirilmesini gerçekleştireceklerini söyleyen Bakan Yılmaz, yapılacak projeleri şöyle sıraladı:
“DSİ tarafından yapımı devam eden projelerin tamamlanmasıyla 2018 yılı sonunda yaklaşık 165 bin ha alanı sulamaya açacağız. DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı vasıtasıyla küçük ölçekli tarımsal sulama altyapı yatırımlarını destekleyeceğiz. Tarım sektöründe üretim ölçeğini büyütme yoluyla maliyet verimliliğini sağlamak üzere arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme faaliyetlerini hızlandırarak sürdüreceğiz. Eylem planı döneminde 753 bin ha arazide toplulaştırma faaliyetleri tamamlanarak toplamda 1 milyon ha arazide toplulaştırma ve tarla içi geliştirme çalışmalarının tamamlanması hedeflenmektedir. Üretime dahil edilemeyen tarımsal arazilerin üretime açılması için ıslah faaliyetleri yürüteceğiz. Öncelikli olarak Bulanık, Iğdır, Muş ve Pasinler ovalarında ıslah ihtiyaçlarının tespiti için etüt çalışmaları yapacağız. Eylem Planı dönemi sonunda toplam 19 bin ha alanda mera ıslah faaliyetleri yürüteceğiz. Hayvancılığı geliştirmeye dönük desteklerimiz artarak devam edecektir. Hayvancılığın en önemli maliyet kalemi olan yem bitkisinin çiftçimiz üzerindeki yükünü hafifletmek üzere yeni destek programları uygulayacağız. Yem bitkileri fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek üzere lisanslı yem depolarının kurulabileceği alanlar tespit edecek ve bu alanda yatırımları destekleyeceğiz. Verilen desteklerin yanı sıra hayvancılık sektörünün gelişimine katkı sağlamak amacıyla Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Erzincan Tavuk Kombinası ve Van Et Kombinası faaliyetlerine başlayacaktır. Hayvancılıktan elde edilen gelirin bölge içerisinde kalmasını ve bölge içi katma değerin artırılmasını sağlamak üzere bölgeyi ülkemiz hayvancılığın ticari merkezi haline getirmek üzere adımlar atacağız. Hayvan ticaretini kontrol altına almak üzere uygun sahalarda ruhsatlı canlı hayvan pazarları inşa edeceğiz Karkas et ticaretini bölge içinde güçlendirmek üzere bölgedeki kesimhane ve depolama kapasitesini artıracağız. 2015 yılında mevcut 4 adet tamamlama ve 16 adet yeni olmak üzere toplam 20 adet ruhsatlı canlı hayvan pazarının yapımı DAP İdaremiz tarafından desteklenecektir. Su ürünleri potansiyelini belirleyecek ve değerlendireceğiz. Van Gölü, Keban ve Karakaya Baraj gölleri başta olmak üzere bölgenin su ürünleri üretim kapasitesinin artırılmasına, üretimin çeşitlendirilmesine ve pazarlama kanallarının iyileştirilmesine yönelik faaliyetleri destekleyeceğiz. Bölge çiftçisine yatırım konusunda verdiğimiz desteklerin yanı sıra eğitim desteğimizi de sürdüreceğiz. Üniversitelerimizin çiftçilerimizle olan işbirliğini artırmak üzere belirli üniversitelerde çiftçi eğitim merkezleri oluşturacak ve üniversite hocalarımızın sahip oldukları bilgi ve deneyimleri bu merkezler vasıtasıyla çiftçilere aktarmalarını sağlayacağız. TEYAP (Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi) ile tarımsal üretim yapılan her bir noktaya ulaşarak, ziyaretler gerçekleştirerek çiftçimizin eğitim almasını sağlayacak, bilinç ve farkındalık oluşturacağız. 2015 yılında bölge çiftçisine hizmet verecek 3 adet Çiftçi Eğitim Merkezini kuracağız Malatya, Elazığ, Iğdır, Erzincan ve Van Gölü havzası başta olmak üzere bölge sebze ve meyveciliğinde önemli potansiyele sahip olan alanlarda sebze ve meyve üretimini artırmak ve pazarlanabilirliğini sağlamak üzere proje destekleri vereceğiz. Bölge meyveciliğini üretim aşamasından pazarlama aşamasına kadar bütün halinde analiz ederek, meyveciliğin entegre bir şekilde ele alınması için Havza Bazlı Meyvecilik Master Planı’nı hazırlayacağız. Ülkemizin tarımsal ürün ihracatındaki en önemli ürünlerinden olan kayısının bölge ekonomisine katkısını artırmak amacıyla özel projeler uygulayacağız. Bölgede kamuya ait laboratuvar, araştırma enstitüsü ve araştırma istasyonlarının altyapısı iyileştirilecektir.”
Sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi konusunda yatırımcılar için Doğu Anadolu Bölgesi’ni daha cazip hale getirmek amacıyla bölge dinamikleri gözetilerek, işletmelerin planlı bir şekilde mekânsal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik sanayi altyapısı ihtiyacını analiz ederek, bu ihtiyaçları gidereceklerini açıklayan Bakan Yılmaz, “Eylem Planı döneminde mevcut OSB ve KSS’lerin altyapısını iyileştirilecek ve yeni OSB, KSS ve İŞGEM’ler oluşturacağız. Bölgede Ar-Ge ve yenilikçilik faaliyetlerini geliştirmek üzere bölgesel yenilik stratejilerini hazırlayacağız.Sanayi gelişiminin önündeki en büyük engellerden olan yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak üzere özellikle sanayinin yoğunlaştığı illerinde sürekli eğitim merkezleri tesis edeceğiz. Bölgemizin yer üstü zenginliklerini değerlendirmenin yanı sıra yer altı kaynaklarını da değerlendirmek üzere bölgesel düzeyde maden haritalarını güncelleyerek, maden envanteri hazırlayacağız. Ekonomik potansiyeli yüksek madenleri belirleyerek ve önceliklendirerek fizibilite raporları hazırlayacak ve potansiyel yatırımcıların ilgisine sunacağız. KOBİ’lerimizin rekabet gücünü artırmak, büyümelerini sağlamak ve istihdamı artırmak üzere eylem planı döneminde bölgede yaklaşık 10 bin işletmeye destek sağlayacağız. Bölge insanına yeni istihdam alanları açmak üzere çağrı merkezi yatırımlarını teşvik edici faaliyetler gerçekleştireceğiz. Bölgede özellikle Van gölü ve çevresini ulusal ve uluslararası ölçekte kültürel bir varış noktası olarak öne çıkaracağız. Ulusal ve uluslararası bir kış turizm merkezi haline getirmek üzere Erzurum, Erzincan, Kars ve Ardahan illerinde kış turizmi yatırımlarına devam edeceğiz” dedi.
“BÖLGEDE BULUNAN SINIR KAPILARIMIZI MODERNİZE EDİYORUZ”
Bölgede bulunan sınır kapılarını modernize ettiklerini de söyleyen Bakan Yılmaz, “Dilucu, Esendere ve Çıldır-Aktaş sınır kapılarını bu yıl Kapıköy sınır kapısını da gelecek yıl tamamlamayı planlıyoruz. Bu kapıların tamamlanmasıyla bölgenin sınır ticareti potansiyelini artıracağız. Hakkari’de açacağımız Üzümlü ve Derecik sınır kapılarıyla, bölgenin Irak’la olan ticaretinin geliştirilmesine de imkan sağlayacağız. Altyapı, kentleşme ve çevre koruma; son 12 yılda ulaşım altyapısını geliştirmek üzere özellikle bölünmüş yol yapımına verdiğimiz ağırlığı sürdürerek bölgenin karayolu ulaşım ağlarını güçlendirecek ve Eylem Planı döneminde 2 bin 550 km yol yapımını gerçekleştireceğiz. KÖYDES Projesi kapsamında ilçe ve köy ulaşım bağlantılarının iyileştirilmesine devam edeceğiz. Bölge içi ve bölge dışı kolay ulaşımın sağlanması amacıyla karayolu ulaştırma ağlarını güçlendireceğiz. Bu kapsamda; (Ağrı-Doğubayazıt)Ayr.-Çaldıran (BY 59 Km) Akşar-Göle-Ardahan (Ardahan Geçişi Dahil) (1A 73 Km) Kars-Susuz-Ardahan (BY 91,2 Km) (Ardahan-Kars)Ayr.-Çıldır-Aktaş (BY 47 Km) (Çıldır-Ardahan)Ayr.-Hanak-Damal-Posof-Türkgözü (TY 77 Km) (Erzurum-Aziziye)Ayr.-Çat-Karlıova-Bingöl (BY 178 Km) Bingöl-Genç-Kocaköy-(Diyarbakır-Silvan)Ayr. (BY 119 Km) Tatvan Ayr.-Bitlis-9.Bl.Hd.(Bitlis G.D.) (1A 36 Km, BY 30 Km) Keban-Arapgir-Divriği Ayr. (Toplam 125 Km; BY 9 Km, 1A 116 Km, SK 125 Km) (Erzincan-Pülümür)Ayr.-12.Bl.Hd. (BY 50 Km) Refahiye-Erzincan (BY 60 Km) Erzurum Ayr.-İspir (Toplam 111 Km, BY 111 Km, SK 111 Km) Rize-İspir (Toplam 77,65 Km; BY 77,65 Km, BSK 77,65 Km) orasan-Eleşkirt (BY 64 Km) (Erzurum-Aşkale)Ayr.-İspir Devlet Yolunda Kırık Tüneli ve Bağlantı Yolları (BY 15,74 Km; 7,8 Km Çift Tüp Tünel, BY 8,66 Km) Trabzon-Aşkale (BY 220 Km) Van-(Hakkâri-Yüksekova)Ayr. (BY 151 Km) Iğdır-Doğubayazıt (BY 49 Km) Iğdır-Aralık-Dilucu Sınır Kapısı (BY 85 Km) Kars-Selim-Horasan (BY 116 Km) Kars-Digor-Iğdır (Toplam 137 Km, BY 83 Km, SK 137 Km) Malatya-Gölbaşı (BY, 104 Km) (Malatya-G.Başı)A.-Darende-6.B.Hd. (BY 90 Km) Malatya Çevre Yolu (BY 54 Km) Çobandede-Hınıs-Varto (1A 148 Km) Bingöl-Solhan-Muş Devlet Yolunun BSK Yapımı (Toplam 98 Km, BSK 98 Km) Tunceli-Pülümür-l6.Bl.Hd. (2A 89 Km) Erciş-Muradiye-Çaldıran (Erciş Geçişi Dahil) (1A 42 KmBY 30 Km) Van - Şırnak yollarını tamamlayacağız. Mevcut demiryolu altyapısını genişletecek ve iyileştireceğiz. Bitlis-Van arasında göl üzerinden ulaşım yapmak üzere 50 vagon kapasiteli 2 feribotu hizmete sunacağız. Van-Özalp-Kapıköy demiryolu hattını yenileyeceğiz. Sivas-Erzincan demiryolu projesini yürütmeye devam edeceğiz. Bitlis, Erzurum Tatvan, Palandöken ve Kars illerinde toplam 1 milyon 485 bin m2 alanda, toplam 1 milyon 849 bin ton elleçleme kapasitesine sahip 3 lojistik merkezi kuracağız. Yapımına devam edilen Kömürhan Köprüsü’nü Eylem Planı döneminde trafiğe açacağız. Ardahan'ın 100 yıllık hayali ve geleceği olan Ilgar ve Sahara tünellerinin proje ihalesi yapıldı. Çıldır-Aktaş¸ yolu ve Mozeret Tüneli yapımı ihale aşamasında. Böylece Ardahan, Karadeniz-Kafkasya hattının merkezi olacak. Doğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu havalimanlarının altyapısını iyileştirecek ve yeni havalimanlarını hizmete sunacağız. Yapımı devam eden Yüksekova Havaalanı’nı çok yakın bir süre içerisinde hizmete açacağız. Muş Havalimanı için yeni bir terminal binası yapımına başlayacağız. Eylem Planı döneminde doğalgaz hizmeti almayan hiçbir ilimiz kalmayacak. Ağrı, Bingöl, Bitlis, Hakkâri, Iğdır, Muş ve Tunceli illerinde doğalgaz boru hatları ve dağıtım ihalesine ilişkin çalışmaları tamamlayacağız. Özellikle yenilenebilir enerji kaynağı imkanı sunan baraj yapım faaliyetlerimizi devam ettirecek ve mevcut yatırımların tamamlanmasını sağlayacağız. Kiğı Barajı, Yukarı ve Aşağı Kaleköy Barajları, Beyhan I ve II Barajları, Zap Barajı ile Alpaslan II Barajı’nı kamu ve özel sektör işbirliği modeliyle tamamlayacağız. Diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından (güneş, biyogaz, rüzgar vs.) elde edilen enerji miktarını artırmak üzere çalışmaları da sürdüreceğiz. SUKAP kapsamında nüfusu 25 binin altında olan belediyelerin içme suyu ve kanalizasyon tesislerinin yapımına yüzde 50 oranında destek vermeye devam edeceğiz. Ağrı, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Iğdır, Hakkâri, Kars ve Van illerinde içme suyu şebekesi, kanalizasyon şebekesi ve arıtma tesisi projelerini tamamlayacağız. Bölge insanının daha yaşanabilir şehirlerde hayat sürdürmelerini sağlamak üzere dinlenme, oyun ve rekreasyon amaçlı kullanılan yeşil alanlarının kalitesi ve sayısını artırmak amacıyla yerel yönetimleri destekleyeceğiz. Çoruh ve Murat nehir havzalarında yürütülen rehabilitasyon projelerini tamamlayacağız. Çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla entegre katı atık yönetim projeleri tamamlanacaktır” dedi.
Beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi için son 12 yılda çocukların eğitimleri için gerçekleştirdikleri yatırımlara devam edeceklerini söyleyen Bakan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Toplam 4 bin 264 derslik inşa edeceğiz. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranını yüzde 70'e yükselteceğiz. İlköğretimde ise 3 bin 036 adet derslik inşa ederek sınıf başına düşen öğrenci sayısını tüm bölge illerinde 30’un altına düşüreceğiz. Okullarımızın mevcut kütüphanelerinin çağımız teknolojisini yakalamasını sağlamak üzere toplam 152 adet zenginleştirilmiş kütüphane oluşturacağız. 6 ilde toplam 4 adet halk eğitim merkezi, 3 adet bilim ve sanat merkezi, 3 adet rehberlik ve araştırma merkezi yapacağız. Her ile en az bir üniversite kurulması hedefimizi desteklemek ve üniversitelerimizin bölgeye katkısını artırmak üzere yaptığımız yatırımları artırarak devam ettireceğiz. Üniversitelerin fiziki ve sosyal alt yapılarını güçlendirecek, akademik ve idari personel sayılarını artıracağız. Yükseköğretime yönelik olarak toplam 6 bin 350 kişi kapasiteli yeni yurtlar inşa edeceğiz. Sağlık hizmetlerinin niteliğini artırmaya yönelik yatırımları sürdüreceğiz. Elazığ, Erzurum ve Van’da toplam 3 adet şehir hastanesi yapacağız. 38 adet yeni devlet hastanesi, 1 adet onkoloji hastanesi ve nükleer tıp merkezi, 1 adet karaciğer nakil hastanesi, 3 adet kadın doğum ve çocuk hastanesi inşa edecek ve 4 yılda toplam 5 bin 849 adet yeni yatak kapasitesini bölgeye kazandıracağız. 60 adet aile sağlığı merkezi, 15 adet toplum sağlığı merkezi, sağlık evleri ve 112 acil komuta merkezleri yapacağız. Çocuklarımızı ve gençlerimizi madde bağımlılığını sorunundan kurtarmak ve engelleyici faaliyetlerde bulunmak üzere Erzurum, Hakkâri ve Van illerinde 3 adet ÇEMATEM kuracağız. Kadınlar, gençler ve engelli bireylere yönelik sosyal hizmet sunumunu artırmak üzere 30 adet sosyal hizmet merkezi, 7 adet engelsiz yaşam merkezi ve 5 adet sevgi evleri sitesi inşa edeceğiz. Ayrıca 12 adet gençlik merkezi ve 3 adet 2 bin 500’er kişi kapasiteli spor salonları inşa edeceğiz. İstihdam edilebilirliğin artırılması, toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımlarını desteklemek üzere SODES Projesi uygulamalarını sürdüreceğiz. Bölgenin zengin tarihi ve kültürel mirasını değerlendirmek üzere kültür ve tabiat varlıkları ile vakıf eserlerinin restorasyonunu yapacağız” diye konuştu.
Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi konusunda yerel yönetimler, merkezi idarelerin taşra teşkilatları, STK'lar, üniversiteler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kurumsal yetkinlik analizini gerçekleştirecek ve tespit edilen idari, mali, beşeri ve teknolojik eksikliklerin giderilmesine ilişkin destek programları düzenleyeceklerini belirten Yılmaz, “ Vatandaş ve memnuniyet odaklı hizmeti geliştirmek amacı ile belediyelerden bakanlıkların taşra teşkilatlarına kadar kamu hizmeti sunan tüm kurum ve kuruluşlarda kurumsal kapasiteyi geliştirecek yönde eğitim, farkındalık oluşturma ve mevzuat düzenlemeye yönelik çalışmalar hayata geçireceğiz” dedi.
“21 MİLYAR TL KAMU YATIRIMI YAPACAĞIZ”
DAP Eylem Planı döneminde Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan illerde yatırım programları vasıtasıyla 21 milyar TL kamu yatırımı yapacaklarını söyleyen Bakan Yılmaz, “Plan dönemi sonunda DAP bölgesinde yer alan illerimizin yaşam standardını ülke ortalamasına yakınlaştıracak, fiziki ve sosyal dezavantajlarını önemli ölçüde bertaraf etmiş olacağız. Gençlerimize güvenli bir gelecek, çocuklarımıza umutlu bir yarın bırakabilmek, kalkınmış bir Doğu Anadolu inşa edebilmek amacıyla hazırlamış olduğumuz DAP Eylem Planı’nın öncelikle DAP bölgesinde yaşayan vatandaşlarımız olmak üzere tüm halkımıza hayırlı olmasını temenni ediyorum” dedi.
Bakan Yılmaz, “Plan dönemi sonunda DAP bölgesinde yer alan illerimizin yaşam standardını ülke ortalamasına yakınlaştıracak, fiziki ve sosyal dezavantajlarını önemli ölçüde bertaraf etmiş olacağız” dedi.
Atatürk Üniversitesi Oditoryum Salonu’nda yapılan DAP Eylem Planı tanıtım toplantısına Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, bölge illerin valileri, belediye başkanları, Erzurum Valisi Dr. Ahmet Altıparmak, eski İçişleri Bakanı Efkan Ala, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, DAP Bölgesel Kalkınma İdaresi Başkanı Adnan Demir, milletvekili adayları ve STK temsilcileri katıldı. DAP Eylem Planı’nı açıklayan Bakan Yılmaz, “Bugün, yeni bölgesel kalkınma politikamızın uygulama araçlarından birisini daha kamuoyuyla paylaşarak uygulamaya koyuyoruz. Bölgesel gelişmeye dair ulusal vizyonumuz sosyo-ekonomik ve mekânsal olarak bütünleşmiş, rekabet gücü ve refah düzeyi yüksek bölgeleriyle daha dengeli ve topyekûn kalkınmış bir Türkiye’dir. Yeni bölgesel gelişme politikamız gelişmişlik farklarının azaltılması hedefini muhafaza ediyor. Bunun yanında her bir bölgemizin rekabet gücünü ayrı ayrı artırmayı da benimsiyor. 2023 hedeflerine yürürken kapsayıcı bir kalkınma anlayışıyla tüm bölgelerimizin potansiyelini harekete geçirmek temel politikalarımızdan birisidir. Yeni bölgesel gelişme anlayışımızın temelinde bölgelerimizi ve coğrafyamızı bir yük olarak değil, zenginlik ve önemli birer değer olarak görmek vardır. Gelir düzeyi düşük bölgelerimizin şartlarını iyileştirerek, onların ulusal kalkınma sürecimize ve rekabet gücümüze katkı sağlamalarını hedefliyoruz. Bu amaçla, bölgelerimizin sahip oldukları olanakları ve mevcut potansiyellerini harekete geçirmek üzere bölgelerimize özgü, farklı nitelikte politikalar geliştiriyoruz. İnsan odaklı ve bütüncül programlar ile yol haritamızı oluşturuyoruz” dedi.
“GAP EYLEM PLANI VASITASIYLA O BÖLGEMİZİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMESİNDE GÖZLE GÖRÜLÜR İYİLEŞMELER SAĞLADIK”
Hükümetin bölgesel politikaların merkezi ve yerel birimlerin koordinasyonu ile oluşturulması ve uygulanabilmesi için yeni kurumsal yapıların ve araçların devreye sokulması gerekliliğini gördüğünü anlatan Bakan Yılmaz, “Bölge kalkınma idarelerimiz ve kalkınma ajanslarımız bu alandaki yeni kurumsal yapılarımızdır. Özellikle 2008 yılında hazırlanan GAP Eylem Planı vasıtasıyla o bölgemizin sosyo-ekonomik gelişmesinde gözle görülür iyileşmeler sağladık. Bu tecrübeden yararlanarak 2011 yılında Doğu Anadolu Projesi (DAP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) ve Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdarelerini kurduk. Bu idarelerimiz, kurumsal gelişmelerinin yanı sıra eylem planı hazırlıkları, yerel ve kırsal kalkınmaya destek, muhtelif inceleme araştırma ve işbirliği ağları oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütmüşlerdir. DAP Bölge Kalkınma İdaremiz; Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Kars, Iğdır, Malatya, Muş, Tunceli, Van illerinin kalkınmasının hızlandırılması amacıyla kurulmuştur. İdaremiz, 2012 yılında temel kurumsallaşmasını tamamlamış ve eylem planı hazırlıklarına başlamıştır. 46 personel ile faaliyet göstermekte olan DAP İdaresi’nin 2015 yılı bütçesi 87,3 milyon TL’dir. Hazırlığı bölge kalkınma idaremizce koordine edilen eylem planı bir ilktir. Plan değil eylem planıdır. Titiz ve kapsamlı bir çalışmanın ürünüdür. Bu eylem planı; ihtiyaç ve potansiyeller temelinde oluşturulan stratejiler çerçevesinde, projelerin ve faaliyetlerin bütünlük ve tutarlılıkla yürütülmesi için ortaya konulmuştur” diye konuştu.
“EYLEM PLANIMIZ TÜM TARAFLARIN AZAMİ KATILIMIYLA HAZIRLANDI”
DAP Eylem Planı’nın Doğu Anadolu Bölgesi’nin kalkınmasına ciddi, disiplinli, planlı programlı bir yaklaşımın eseri olduğunu vurgulayan Bakan Yılmaz, laf değil eylem ortaya koyduğunu, vaat değil somut projeler içerdiğini söyledi. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Her bir eylem programı en ince detayına kadar çalışılarak bütçe ve kaynak ihtiyaçları belirlenmiş ve ayrılmıştır. Uygulamayı da gerek yerinde, gerek merkezde sıkı biçimde takip etmek suretiyle GAP’ta örneğini yaparak gösterdiğimiz etkili, verimli, netice alan yaklaşımımızı burada da tekrarlayacağız. Şüphesiz, DAP Bölgemiz ile ilgili planlama çalışmalarının geçmişi vardır ve bu kapsamda çeşitli projeler de uygulanmıştır. Bununla birlikte takviminin, bütçesinin, sorumlu kuruluşlarının tanımlandığı somut faaliyet ve projeleri içermesi itibarıyla DAP Eylem Planı bölgemiz için ayakları yere basan ilk eylem planıdır. Eylem planımız tüm tarafların azami katılımıyla hazırlandı. Yerinde il ve ilçelerde durum tespitinde bulunuldu, görüş ve öneriler toplandı. Merkezde ve yerinde bakanlıkların, il müdürlüklerinin, sivil toplum kuruluşlarının, iş ve meslek örgütlerinin, üniversitelerin, mahalli idarelerin yazılı görüşleri alındı. Toplantılar, çalıştaylar gerçekleştirildi. Merkezde müsteşarlarımızdan oluşan Bölgesel Gelişme Komitesi’nde değerlendirildi. Başbakanımız ve bakanlarımızdan müteşekkil Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu’nca onaylandı.”
“EYLEM PLANI 5 GELİŞME EKSENİ ALTINDA TOPLAM 126 EYLEMDEN OLUŞUYOR”
Eylem planının 5 gelişme ekseni altında toplam 126 eylemden oluştuğunu ifade eden Bakan Yılmaz, “Bu eylemler 52 sorumlu kuruluş tarafından gerçekleştirilecektir. Bu doğrultuda 99 kuruluşla da işbirliği yapılacaktır. Bu eylem ve sorumlu kuruluşların eylem planının eksenleri bazında dağılımı şöyledir; gıda ve tarım sektörlerinde verimlilik ve katma değerin artırılması 25 eylem, 6 sorumlu-30 işbirliği yapılacak kuruluş; sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi: 21 eylem, 11 sorumlu-47 işbirliği yapılacak kuruluş; altyapı, kentleşme ve çevre koruma: 27 eylem, 9 sorumlu-24 işbirliği yapılacak kuruluş; beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi: 38 eylem, 29 sorumlu-53 işbirliği yapılacak kuruluş; kurumsal kapasitenin geliştirilmesi: 15 eylem, 10 sorumlu-14 işbirliği yapılacak kuruluş. Bu vesileyle DAP Bölge Kalkınma İdaremize, bakanlığımdaki çalışma arkadaşlarıma, tüm kurum, kuruluş ve vatandaşlarımıza müteşekkirim. Eylem planımız ortak bir çaba, heyecan ve azmin ürünüdür. Eylem planı tarım, turizm, ulaştırma, lojistik ve ticaret alanlarında önemli potansiyele sahip olan DAP Bölgesi’nde ekonomik büyümeye, istihdam artışına ve sosyal gelişmeye özetle vatandaşlarımızın refahına vesile olacaktır” diye konuştu.
DAP BÖLGESİNDEKİ DURUM, EĞİLİM VE POTANSİYEL
Doğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu genç ve dinamik nüfusu, başta madencilik ve hayvancılık alanlarında olmak üzere yer altı ve yer üstü zenginlikleriyle ciddi bir potansiyele sahip olduğunu ifade eden Bakan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bölgemiz coğrafi ve iklimsel koşulların zorluklarını dengeleyecek konum ve kaynakları haizdir. Anadolu’da mevcut metropol kentleri dengeleyecek yeni merkezlerin oluşturulmasını hedefliyor, bölgelere ve yerleşmelere özgü politikalar geliştiriyoruz. DAP Bölgemize bu açıdan özel önem veriyoruz. Toplam nüfusumuzun yüzde 7,7’si bu bölgemizde yaşamaktadır. Yaklaşık 6 milyon olan bölge nüfusunun yaş ortalaması 28’dir. DAP bölgesi, 14 ili kapsamaktadır. 146 bin 330 kilometrekare (yüzde 18,7) yüzölçümü ile ülkemizin en büyük coğrafi alana, ortalama bin 402 metre ile de en yüksek rakıma sahip bölgesidir. Van Gölü, Keban ve Karakaya Baraj gölleri, Hazar Gölü, Çıldır Gölü, Fırat Nehri, Aras Nehri, Kura Nehri, Karasu Nehri ve Zap Nehri Bölgenin önemli su kaynaklarındandır. Toplamda bin 462 kilometrelik sınırı bulunmaktadır.”
İKTİSADİ VE BEŞERİ YAPI
Bölgede 2002 yılında yalnızca 51 adet ve toplamda 184 milyon TL civarında olan yatırım teşvik belgeli yatırımların 2013 yılında 283 adet ve yaklaşık 5,4 milyar TL düzeyine ulaştığını söyleyen Bakan Yılmaz, “Bölgedeki 2 milyon 489 bin 869 hektarlık işlenen tarım arazisi varlığı, ülkemiz toplam işlenen tarım arazisi varlığının yüzde 10,4’ünü oluşturmaktadır. Geniş çayır-mera varlığı özellikle hayvancılık faaliyetleri açısından avantaj sağlamaktadır. Bölgedeki 7 milyon 729 bin 324 dekar çayır-mera alanı ile Türkiye çayır-mera alanının yüzde 52,9’unu oluşturmaktadır. Bölge, küçükbaş hayvancılıkta yüzde 26,2 ve büyükbaş hayvancılıkta yüzde 21 oranı ile ülkemizin bu iki hayvancılık alt sektöründe en fazla hayvan varlığına sahip bölgesi konumundadır. Yükseltinin Bölge’nin diğer illerine kıyasen daha düşük olduğu Elazığ, Erzincan, Iğdır ve Malatya illeri başta meyve ve sebze üretimi olmak üzere önemli bir potansiyel ihtiva etmektedir. Yukarı Fırat Bölümü ülkemizin maden çeşitliliği ve rezervinin (miktar) en fazla olduğu bölgesidir. Demir, krom, bakır, kurşun-çinko, linyit, Oltu taşı, barit, kaya tuzu, perlit, pomza gibi ekonomik olarak rekabet gücü yüksek madenlerin önemli bir kısmı Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunmaktadır. Krom madeninde ülkemiz toplam rezervi 26 milyon ton iken Bölge 12 milyon ton ile ülke rezervlerinin yüzde 46’sına sahiptir. Perlit rezervlerinde de ülkemiz, dünya sıralamasında ilk sırada yer almaktadır. Ülkemiz rezerv toplamı yaklaşık 5,7 milyon tondur. Doğu Anadolu Bölgesi yaklaşık 4,9 milyon ton ile Türkiye toplam rezervinin yüzde 85’ine sahip durumdadır. Pomza rezervleri açısından Doğu Anadolu Bölgesi ülke rezervlerinin yaklaşık yüzde 56’sına sahiptir. 2004-2012 arasında ülkemiz sanayi kesiminin toplam elektrik tüketimi yüzde 54 düzeyinde artış gösterirken Bölgede bu oran yüzde 88 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum bölge sanayisinde gelişme eğilimine işaret etmektedir. DAP bölgesi dinamik bir nüfusa sahiptir. Ülkemiz genelinde doğum hızı binde 17 iken DAP bölgesinin doğum hızı binde 22 civarındadır. 15’e ulaşan üniversiteleri ile DAP bölgesinde 2006 yılında yaklaşık 101 bin olan yükseköğretimdeki öğrenci sayısı 2013 yılında 278 bin olmuştur. 2002 yılında DAP bölgesinde 2 bin 101’i öğretim üyesi olmak üzere toplam 5 bin 720 öğretim elemanı görev yapmakta iken 2014 yılında bu sayı 5 bin 261’i öğretim üyesi olmak üzere 12 bin 342 öğretim elemanına çıkmıştır. DAP bölgemizin gelişimine verdiğimiz önem 2015 yılında başlamamıştır. Bu çalışmamız son on iki yıldır devam eden kesintisiz büyüme ve gelişmenin devamı ve sürekliliğinin sağlanması yönünde atılan somut bir adımdır. Son on iki yılda tüm Türkiye’de olduğu gibi DAP bölgemizde de sosyal ve ekonomik alanda ciddi merhale kaydettik. Eylem planı vesilesiyle bu aşamayı daha da ileri noktalara götürme kararlılığındayız” dedi.
SON 12 YILDA DAP BÖLGESİNDE YAŞANAN GELİŞMELER
AK Parti hükümeti döneminde Doğu Anadolu Bölgesi’ne yapılan kamu yatırımlarının payını önemli ölçüde artırdıklarını ifade eden Bakan Yılmaz, şunları söyledi:
“2002-2014 döneminde bölgeye 17,4 milyar TL yatırım ödeneği. DAP bölgesi kamu yatırımları toplamı 2002 yılında 485 milyon TL iken, 2014 yılında 6,6 kat artarak 3,2 milyar TL oldu. 2014 yılı Türkiye toplamı kamu yatırım ödenekleri 2002 yılına göre yüzde 262 artmışken, DAP bölgesinde söz konusu artış yüzde 566 oldu. Eğitimde DAP bölgemizde eğitime büyük önem veriyoruz. Bölgede yapılan kamu yatırımları içerisindeki eğitim sektörünün payı hükümetlerimiz döneminde yüzde 12,5’den yüzde 29,7’ye yükselmiştir. İlköğretimde brüt okullaşma oranı yüzde 89’dan yüzde 114,1’e; ortaöğretimde ise yüzde 29’dan yüzde 85’e çıkmıştır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde 35’ten 29’a; ortaöğretimde ise 28’den yüzde 29’a çıkmıştır. Söz konusu artışın sebebi 12 yıllık zorunlu eğitim ile birlikte okullaşma oranlarında görülen artıştır. Öğretmen sayısı ilköğretimde yüzde 347 artış göstererek 54 bin 46’ya; ortaöğretimde yüzde 113 artarak 20 bin 415’e ulaşmıştır. Bölgeye 2 bin 498 adedi 2014 yılında olmak üzere toplam 28 bin 705 ilave derslik inşa ettik ve böylece derslik sayısını 54 bin 303’e çıkardık. Bölgemizde 10 devlet üniversitesi kurduk. Bölge üniversitelerine toplam 2,3 milyar TL yatırım gerçekleştirdik. Bölge üniversitelerinde öğrenim gören öğrenci sayısı 94.747’den 278.342‘ye ulaştı. Bölgedeki beş üniversitemizde merkezi araştırma laboratuvarı kurulumu tamamlandı. 2016 yılı sonu itibarıyla bölgedeki tüm üniversitelerimizde merkezi araştırma laboratuvarları kurulmuş olacaktır. Gençlik ve spor alanında toplam 3,1 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. Yurt kapasitesini 23 bin 702’dan 44 bin 295’e çıkardık. Ardahan’da 2, Bingöl’de, Bitlis’te, Malatya’da, Muş’ta ve Ağrı’da birer olmak üzere 7 Gençlik Merkezinin yapımını tamamladık. 25 bin seyirci kapasiteli Malatya Stadyumu projesine 2012 yılında başladık. Yüzde 65 oranında tamamlanan tesisimizi en kısa zamanda tamamlayacağız. 23 bin 000 seyirci kapasiteli Elazığ Stadyumu projesini onayladık.”
SAĞLIKTA 1,85 MİLYAR TL’LİK YATIRIM GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Sağlıkta Doğu Anadolu Bölgesi illerinin son on yılda yapılan yatırımlar doğrultusunda özellikle sağlık altyapısı açısından önemli bir gelişim gösterdiğini söyleyen Bakan Yılmaz, “Bu alanda toplamda 1,85 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. 92 olan sağlık kurumu sayısını 144’e; yaklaşık 11 bin olan hastane yatak sayısını 17 bin 500’e çıkardık. Böylelikle on bin kişiye düşen yatak sayısını 19,3’den 29,9’a yükselttik. Bir taraftan da yatakların niteliğini artırdık. 2003-2014 döneminde hizmete alınan bazı önemli sağlık tesislerimiz şunlardır: Ağrı’da toplam 450 yataklı 3 devlet hastanesi, Ardahan’da 150 yataklı devlet hastanesi, Bingöl’de 100 Yataklı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Bitlis’te toplam 400 yataklı 5 devlet hastanesi, Elazığ’da devlet hastanesine ilave 150 yatak kapasitesi, Erzincan’da 200 yataklı devlet hastanesi, Erzurum’da toplam 780 yataklı 4 devlet hastanesi, Hakkâri’de 300 yataklı 2 devlet hastanesi, Iğdır’da 150 yataklı devlet hastanesi, Kars’ta 250 yataklı devlet hastanesi, Malatya’da 640 yataklı bölge hastanesi, Muş’ta toplam 250 yataklı 2 devlet hastanesi, Tunceli’de devlet hastanesine ilave 150 yatak kapasitesi ve Van’da 400 yataklı Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi” dedi.
İstihdamda ise 2004 yılında 1,4 milyon kişi olan istihdam rakamını 1,8 milyona yükselttiklerini ifade eden Yılmaz, “DAP bölgesinde işsizlikle mücadele çerçevesinde uygulanan aktif işgücü politikaları ile birçok meslek edindirme kursu düzenlenmiştir. İŞKUR tarafından açıklanan verilere göre 2014 yılında açılan kurs sayısı 3 bin 334, katılımcı sayısı ise 9 bin 94 erkek, 8 bin 290 kadın olmak üzere toplam 17 bin 384’tür. 2004 yılında 1,4 milyon kişi olan istihdam rakamını 1,8 milyona yükselttik” şeklinde konuştu.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIKTA BÖLGEYE TOPLAM 4,7 MİLYAR TL NAKİT HİBE DESTEĞİ VERİLDİ
Gıda tarım ve hayvancılıkta bölgeye toplam 4,7 milyar TL nakit hibe desteği verildiğini kaydeden Bakan Yılmaz, “Bölgede 2002 yılında 34 milyon TL olan tarımsal kredi miktarını 757 milyon TL’ye çıkardık. Bölgede 2002 yılında hayvancılık desteklemeleri için 7 milyon TL ödenirken, 2013 yılında 279 milyon TL ödeme yaptık. 171 yeni hayvancılık işletmesinin kurulmasını destekleyerek, bu işletmelerin yatırımına 32 milyon TL hibe sağladık. 1 milyon 492 bin 604 adet suni tohumlama faaliyeti yapılmasını sağladık. 123 proje ile 1 milyon dekar alanda mera ıslah çalışmalarını tamamladık. 2,4 milyon olan büyükbaş hayvan sayısı 3 milyona yükselmiştir. Bölgede Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Ağrı Et Kombinasını 2007 yılında hizmete açtık. Bölgede küçükbaş damızlık hayvan üretiminin artırılmasını teminen TİGEM’in Iğdır Kazım Karabekir Tarım İşletmesi'nde bir hayvancılık projesi başlattık. Kırsal kalkınma için verdiğimiz 109,9 milyon TL hibe desteği ile 570 yeni tarımsal sanayi tesisi kurduk ve 4.821 kişiye istihdam sağladık. Ayrıca 24 bin 690 adet yeni makine ekipman alımına 115 milyon TL hibe desteği verdik. 2005 yılından itibaren sertifikalı tohum, fide/fidan kullanan üreticilerimize toplam 26,3 milyon TL destek verdik. 215 milyon TL kaynakla 248 bin hektar alanda toplulaştırma çalışmalarını tamamlayarak, parçalı arazileri birleştirdik. Ağrı, Ardahan, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Muş ve Van illerinde Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunu kurarak AB hibe desteklerini yatırımcılarla buluşturduk. 2013-14 yıllarında DAP İdaresi koordinasyonunda toplam 265 adet küçük ölçekli tarımsal sulama projesi kapsamında toplam 83 milyon TL uygulayıcı kuruluşlara sermaye transferi yaptık ve toplam 550 bin dekar araziyi sulamaya açtık” dedi.
Orman ve su işlerinde toplam 6,5 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirildiğini belirten Bakan Yılmaz, “Bölgede tamamlanan sulama tesisleriyle toplam 1,9 milyon dekar araziyi sulamaya açtık. Malatya-Sultansuyu, Van-Karasu, Erzincan II. Merhale, Malatya-Çat, Iğdır, Kars-Çıldır II. Merhale başta olmak üzere toplam 12 adet büyük su işi projesini tamamladık. Bölgede 2002-2014 yılları arasında toplam 4 milyon 310 bin 294 dekar alan ağaçlandırdık ve 547 bin 65 bin adet fidan ürettik. Bölgede 476 adet taşkın ve ıslah projesini tamamladık. Bölgede orman köylerinde yaşayan 12 bin 192 aileye 42, 4 milyon TL kredi verdik. Ormancılık alanında fidan üretimi, ağaçlandırma ve toprak muhafaza, orman koruma ve yangınla mücadele faaliyetlerine önem verdik. Enerji üretiminde baraj ve hidroelektrik santrali yatırımlarına ağırlık verdik. Bölgede toplam 47 baraj ve hidroelektrik santralini tamamlayarak işletmeye aldık. Bu santraller ile bölgenin elektrik üretim kurulu gücüne 1083 MW ilave ettik. Alpaslan 1 Barajı tamamlandı. Toplam kurulu gücü 160 MW, yıllık enerji üretimi 488 milyon kWh’tir” diye konuştu.
Dış ticaret hacminin 204 milyon dolardan 1,6 milyar dolara yükseldiğini anlatan Bakan Yılmaz, ihracatın yaklaşık 9 kat artarak 136 milyon dolardan 1,2 milyar dolara çıktığını söyledi.
KÜLTÜR TURİZMDE 491 MİLYON TL’LİK YATIRIM YAPILDI
Kültür turizmde toplam 491 milyon TL’lik yatırım yaptıklarını söyleyen Bakan Yılmaz, “Doğubayazıt ve Bingöl Kültür Merkezleri 2006 yılında hizmete alındı. 2002 yılında 6 bin 821 olan Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgeli konaklama tesisi yatak kapasitesi 2013 yılında 11 bin 2’ye ulaştı. 2002 yılında bölgedeki işletme belgeli tesislerde konaklayan kişi sayısı 466 bin iken, 2013 yılında bu sayı 813 bine yükseldi. Ulaştırma alanında; toplam 15,3 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirdik. Bölünmüş yolların uzunluğunu 289 kilometreden 3 bin 494 kilometreye çıkardık. (12 kat artış) Rize (İkizdere)-Erzurum (İspir) yolunda yer alan 2 x 14.015 m uzunluğundaki Ovit Tüneli’nin 2015 yılı sonunda açılması hedeflenmektedir. Ovit Tüneli’nin yapılması ile birlikte kuzey-güney koridorlarında en önemli akslardan biri olan 15. aksın yol standartları da yükseltilmiş olacaktır. Bölgenin ulaşılabilirliğini artırmak için 2005 yılında Erzurum, 2012 yılında Iğdır, 2013 yılında Bingöl havalimanlarını hizmete soktuk. Yine hava ulaşımının bölgede geliştirilmesi için 2005 yılında Malatya Havalimanı terminal binasını büyüttük. 2010 yılında Malatya ve 2014 yılında Van Ferit Melen Havalimanı terminal binası aks ilavelerini tamamladık. 2011 yılında Erzincan, 2012 yılında Elazığ, 2013 yılında da Kars Havalimanı terminal binalarını yaptık. Ayrıca Ağrı Havalimanı terminal binasının yapımını tamamladık. DAP bölgesindeki havaalanlarından uçuş gerçekleştiren yolcu sayısı 477 binden 5,3 milyona ulaştı. Kuzey-Güney aksının en önemli koridoru olan Trabzon-Erzincan-Mardin Demiryolu hattının Trabzon-Erzincan kesiminin proje ve fizibilite çalışmalarını tamamladık. Bakü-Kars-Tiflis demiryolu hattının yapımından sonra Avrupa ve Güney limanlarımıza Kafkas ve Orta Asya ülkelerinden önemli ölçüde yük akışı olacak. Kars, Marmaray’ın tamamlanmasıyla Pekin’den Londra’ya ulaşım imkânı sağlayacak tarihi İpek Yolu Projesi’nin gözbebeği konumunda. Hat tamamlandığında Türkiye, modern İpek Yolu’nun en avantajlı ülkesi konumuna yükselecek” dedi.
Çevre ve kentsel altyapıda belediyelerin acil nitelikli olan ancak finansmanında zorluk yaşanan içme suyu ve kanalizasyon projelerinin tespit edilmesi ve bu projelere finansman sağlanabilmesi amacıyla 2011 yılında SUKAP programlarını başlattıklarını söyleyen Bakan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“78 milyon TL maliyetli 34 projeyi tamamladık. 679 milyon TL maliyetli 80 projenin yapımı devam ediyor. Bu projelere toplam 267 milyon TL hibe kaynak tahsis ettik. DSİ tarafından 2006 yılında Erzurum ilinde isale hattını, depo ve arıtma tesisini, 2011 yılında Ağrı ilinde 17 km isale hattı ve arıtma tesisini, Muş ilinde 5 bin metreküplük su deposunu tamamladık. Bingöl, Bitlis, Elazığ, Van, Hakkari Yüksekova ve Iğdır İçmesuyu Projeleri devam ediyor; bu projelerin toplam maliyeti 917 milyon TL’dir. Erzurum Katı Atık Yönetimi Projesini tamamladık. AB-Türkiye Mali İşbirliği ile finanse edilen Bitlis Bölgesel Katı Atık Yönetimi Projesini bitirdik. TOKİ kanalıyla 81 bin 948 adet konut inşa ettik. KÖYDES kapsamında toplam 2 milyar TL’lik yatırım yaptık. Yaklaşık 52 bin km yol yaptık. 12 bin 256 köy ve köy bağlısının su sorununu çözdük. 8 bin 261 ha büyüklüğündeki alanı sulamaya açtık. Yol projelerinde 24 bin 728 kilometre stabilize ve 16 bin 943 kilometre asfalt olmak üzere toplam 41 bin 671 kilometre yol yaptık. SODES’te bölgede 2010 yılında uygulanmaya başlanan Sosyal Destek Programı (SODES) ile meslek edindirme, sosyal içerme, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi alanlarda yaklaşık 363 milyon TL kaynakla 3 bin 29 proje desteklenmiştir. Diğer kamu hizmetlerinde bölge genelinde toplam 23 adet hükümet konağı ve 13 adet adalet binası projesini tamamladık. Kurumsal gelişmede 2009 yılı itibarıyla 4 kalkınma ajansını kurduk. 965 adet projeye toplam 234,2 milyon TL hibe desteği sağladık.”
TEMEL STRATEJİLER VE ÖNCELİKLER
“DAP kapsamında başlattığımız yatırımları tamamlamak, bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz tüm icraatların kalıcılığını sağlamak ve kalkınma sürecini sürdürülebilir kılmak istiyoruz” diyen bakan Yılmaz, “Bu amaçla yenilikçi, ekonomik ve toplumsal gelişmeyi hızlandırıcı, istihdam artırıcı projeler içeren DAP Eylem Planı’nı uygulamaya koyuyoruz. DAP Eylem Planı’nın temel amacı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan nüfusun ekonomik, sosyal ve çevresel boyutuyla yaşam kalitesinin artırılması ve bölgenin refah düzeyinin, ulusal ortalamaya yakınsamasının sağlanmasıdır. Bu amaçlara ulaşmak için başlıca 4 hedef koyduk Gıda ve tarım sektörleri başta olmak üzere ticaret, turizm, hizmet ve sanayi sektörlerinin katma değer ve verimliliğini artıracağız. Gelir getirici faaliyetleri çeşitlendireceğiz. Beşeri sermayenin niteliğini iyileştireceğiz. İstihdam alanlarını, istihdam edilebilirliği ve kentlerin yaşam kalitesini artıracağız. Eylem Planımız 5 ana eksenden oluşuyor; gıda ve tarım sektörlerinde verimlilik ve katma değerin artırılması, sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi, altyapı, kentleşme ve çevresel koruma, beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi. Eylem planının hayata geçirilmesi ile bölgenin sosyal ve ekonomik göstergelerinde önemli ilerlemeler kaydedilecektir. Birkaç örnek vermek gerekirse; 2013 yılında yüzde 7,7 olan işsizlik oranını 2018 yılında yüzde 5,7 seviyesine çekeceğiz. İstihdam oranını yüzde 45,5’ten yüzde 49,9 seviyesine çıkaracağız. İşgücüne katılım oranını ise yüzde 49,2’den yüzde 53’e yükselteceğiz. 2013 yılında 1,3 milyar dolar civarında olan bölge ihracatının ise 2018 yılında asgari 2,8 milyar dolar seviyesine yükselteceğiz” diye konuştu.
EYLEM PLANI KAPSAMINDAKİ ÖNEMLİ FAALİYET VE PROJELER
Gıda ve tarım sektörlerinde bitkisel üretimde verimlilik ve katma değeri artırmak üzere sulanan arazi varlığını artıracak yatırımları ve mevcut yatırımların iyileştirilmesini gerçekleştireceklerini söyleyen Bakan Yılmaz, yapılacak projeleri şöyle sıraladı:
“DSİ tarafından yapımı devam eden projelerin tamamlanmasıyla 2018 yılı sonunda yaklaşık 165 bin ha alanı sulamaya açacağız. DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı vasıtasıyla küçük ölçekli tarımsal sulama altyapı yatırımlarını destekleyeceğiz. Tarım sektöründe üretim ölçeğini büyütme yoluyla maliyet verimliliğini sağlamak üzere arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme faaliyetlerini hızlandırarak sürdüreceğiz. Eylem planı döneminde 753 bin ha arazide toplulaştırma faaliyetleri tamamlanarak toplamda 1 milyon ha arazide toplulaştırma ve tarla içi geliştirme çalışmalarının tamamlanması hedeflenmektedir. Üretime dahil edilemeyen tarımsal arazilerin üretime açılması için ıslah faaliyetleri yürüteceğiz. Öncelikli olarak Bulanık, Iğdır, Muş ve Pasinler ovalarında ıslah ihtiyaçlarının tespiti için etüt çalışmaları yapacağız. Eylem Planı dönemi sonunda toplam 19 bin ha alanda mera ıslah faaliyetleri yürüteceğiz. Hayvancılığı geliştirmeye dönük desteklerimiz artarak devam edecektir. Hayvancılığın en önemli maliyet kalemi olan yem bitkisinin çiftçimiz üzerindeki yükünü hafifletmek üzere yeni destek programları uygulayacağız. Yem bitkileri fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek üzere lisanslı yem depolarının kurulabileceği alanlar tespit edecek ve bu alanda yatırımları destekleyeceğiz. Verilen desteklerin yanı sıra hayvancılık sektörünün gelişimine katkı sağlamak amacıyla Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Erzincan Tavuk Kombinası ve Van Et Kombinası faaliyetlerine başlayacaktır. Hayvancılıktan elde edilen gelirin bölge içerisinde kalmasını ve bölge içi katma değerin artırılmasını sağlamak üzere bölgeyi ülkemiz hayvancılığın ticari merkezi haline getirmek üzere adımlar atacağız. Hayvan ticaretini kontrol altına almak üzere uygun sahalarda ruhsatlı canlı hayvan pazarları inşa edeceğiz Karkas et ticaretini bölge içinde güçlendirmek üzere bölgedeki kesimhane ve depolama kapasitesini artıracağız. 2015 yılında mevcut 4 adet tamamlama ve 16 adet yeni olmak üzere toplam 20 adet ruhsatlı canlı hayvan pazarının yapımı DAP İdaremiz tarafından desteklenecektir. Su ürünleri potansiyelini belirleyecek ve değerlendireceğiz. Van Gölü, Keban ve Karakaya Baraj gölleri başta olmak üzere bölgenin su ürünleri üretim kapasitesinin artırılmasına, üretimin çeşitlendirilmesine ve pazarlama kanallarının iyileştirilmesine yönelik faaliyetleri destekleyeceğiz. Bölge çiftçisine yatırım konusunda verdiğimiz desteklerin yanı sıra eğitim desteğimizi de sürdüreceğiz. Üniversitelerimizin çiftçilerimizle olan işbirliğini artırmak üzere belirli üniversitelerde çiftçi eğitim merkezleri oluşturacak ve üniversite hocalarımızın sahip oldukları bilgi ve deneyimleri bu merkezler vasıtasıyla çiftçilere aktarmalarını sağlayacağız. TEYAP (Tarımsal Eğitim ve Yayım Projesi) ile tarımsal üretim yapılan her bir noktaya ulaşarak, ziyaretler gerçekleştirerek çiftçimizin eğitim almasını sağlayacak, bilinç ve farkındalık oluşturacağız. 2015 yılında bölge çiftçisine hizmet verecek 3 adet Çiftçi Eğitim Merkezini kuracağız Malatya, Elazığ, Iğdır, Erzincan ve Van Gölü havzası başta olmak üzere bölge sebze ve meyveciliğinde önemli potansiyele sahip olan alanlarda sebze ve meyve üretimini artırmak ve pazarlanabilirliğini sağlamak üzere proje destekleri vereceğiz. Bölge meyveciliğini üretim aşamasından pazarlama aşamasına kadar bütün halinde analiz ederek, meyveciliğin entegre bir şekilde ele alınması için Havza Bazlı Meyvecilik Master Planı’nı hazırlayacağız. Ülkemizin tarımsal ürün ihracatındaki en önemli ürünlerinden olan kayısının bölge ekonomisine katkısını artırmak amacıyla özel projeler uygulayacağız. Bölgede kamuya ait laboratuvar, araştırma enstitüsü ve araştırma istasyonlarının altyapısı iyileştirilecektir.”
Sanayi ve hizmetler sektörlerinin güçlendirilmesi konusunda yatırımcılar için Doğu Anadolu Bölgesi’ni daha cazip hale getirmek amacıyla bölge dinamikleri gözetilerek, işletmelerin planlı bir şekilde mekânsal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik sanayi altyapısı ihtiyacını analiz ederek, bu ihtiyaçları gidereceklerini açıklayan Bakan Yılmaz, “Eylem Planı döneminde mevcut OSB ve KSS’lerin altyapısını iyileştirilecek ve yeni OSB, KSS ve İŞGEM’ler oluşturacağız. Bölgede Ar-Ge ve yenilikçilik faaliyetlerini geliştirmek üzere bölgesel yenilik stratejilerini hazırlayacağız.Sanayi gelişiminin önündeki en büyük engellerden olan yetişmiş personel ihtiyacını karşılamak üzere özellikle sanayinin yoğunlaştığı illerinde sürekli eğitim merkezleri tesis edeceğiz. Bölgemizin yer üstü zenginliklerini değerlendirmenin yanı sıra yer altı kaynaklarını da değerlendirmek üzere bölgesel düzeyde maden haritalarını güncelleyerek, maden envanteri hazırlayacağız. Ekonomik potansiyeli yüksek madenleri belirleyerek ve önceliklendirerek fizibilite raporları hazırlayacak ve potansiyel yatırımcıların ilgisine sunacağız. KOBİ’lerimizin rekabet gücünü artırmak, büyümelerini sağlamak ve istihdamı artırmak üzere eylem planı döneminde bölgede yaklaşık 10 bin işletmeye destek sağlayacağız. Bölge insanına yeni istihdam alanları açmak üzere çağrı merkezi yatırımlarını teşvik edici faaliyetler gerçekleştireceğiz. Bölgede özellikle Van gölü ve çevresini ulusal ve uluslararası ölçekte kültürel bir varış noktası olarak öne çıkaracağız. Ulusal ve uluslararası bir kış turizm merkezi haline getirmek üzere Erzurum, Erzincan, Kars ve Ardahan illerinde kış turizmi yatırımlarına devam edeceğiz” dedi.
“BÖLGEDE BULUNAN SINIR KAPILARIMIZI MODERNİZE EDİYORUZ”
Bölgede bulunan sınır kapılarını modernize ettiklerini de söyleyen Bakan Yılmaz, “Dilucu, Esendere ve Çıldır-Aktaş sınır kapılarını bu yıl Kapıköy sınır kapısını da gelecek yıl tamamlamayı planlıyoruz. Bu kapıların tamamlanmasıyla bölgenin sınır ticareti potansiyelini artıracağız. Hakkari’de açacağımız Üzümlü ve Derecik sınır kapılarıyla, bölgenin Irak’la olan ticaretinin geliştirilmesine de imkan sağlayacağız. Altyapı, kentleşme ve çevre koruma; son 12 yılda ulaşım altyapısını geliştirmek üzere özellikle bölünmüş yol yapımına verdiğimiz ağırlığı sürdürerek bölgenin karayolu ulaşım ağlarını güçlendirecek ve Eylem Planı döneminde 2 bin 550 km yol yapımını gerçekleştireceğiz. KÖYDES Projesi kapsamında ilçe ve köy ulaşım bağlantılarının iyileştirilmesine devam edeceğiz. Bölge içi ve bölge dışı kolay ulaşımın sağlanması amacıyla karayolu ulaştırma ağlarını güçlendireceğiz. Bu kapsamda; (Ağrı-Doğubayazıt)Ayr.-Çaldıran (BY 59 Km) Akşar-Göle-Ardahan (Ardahan Geçişi Dahil) (1A 73 Km) Kars-Susuz-Ardahan (BY 91,2 Km) (Ardahan-Kars)Ayr.-Çıldır-Aktaş (BY 47 Km) (Çıldır-Ardahan)Ayr.-Hanak-Damal-Posof-Türkgözü (TY 77 Km) (Erzurum-Aziziye)Ayr.-Çat-Karlıova-Bingöl (BY 178 Km) Bingöl-Genç-Kocaköy-(Diyarbakır-Silvan)Ayr. (BY 119 Km) Tatvan Ayr.-Bitlis-9.Bl.Hd.(Bitlis G.D.) (1A 36 Km, BY 30 Km) Keban-Arapgir-Divriği Ayr. (Toplam 125 Km; BY 9 Km, 1A 116 Km, SK 125 Km) (Erzincan-Pülümür)Ayr.-12.Bl.Hd. (BY 50 Km) Refahiye-Erzincan (BY 60 Km) Erzurum Ayr.-İspir (Toplam 111 Km, BY 111 Km, SK 111 Km) Rize-İspir (Toplam 77,65 Km; BY 77,65 Km, BSK 77,65 Km) orasan-Eleşkirt (BY 64 Km) (Erzurum-Aşkale)Ayr.-İspir Devlet Yolunda Kırık Tüneli ve Bağlantı Yolları (BY 15,74 Km; 7,8 Km Çift Tüp Tünel, BY 8,66 Km) Trabzon-Aşkale (BY 220 Km) Van-(Hakkâri-Yüksekova)Ayr. (BY 151 Km) Iğdır-Doğubayazıt (BY 49 Km) Iğdır-Aralık-Dilucu Sınır Kapısı (BY 85 Km) Kars-Selim-Horasan (BY 116 Km) Kars-Digor-Iğdır (Toplam 137 Km, BY 83 Km, SK 137 Km) Malatya-Gölbaşı (BY, 104 Km) (Malatya-G.Başı)A.-Darende-6.B.Hd. (BY 90 Km) Malatya Çevre Yolu (BY 54 Km) Çobandede-Hınıs-Varto (1A 148 Km) Bingöl-Solhan-Muş Devlet Yolunun BSK Yapımı (Toplam 98 Km, BSK 98 Km) Tunceli-Pülümür-l6.Bl.Hd. (2A 89 Km) Erciş-Muradiye-Çaldıran (Erciş Geçişi Dahil) (1A 42 KmBY 30 Km) Van - Şırnak yollarını tamamlayacağız. Mevcut demiryolu altyapısını genişletecek ve iyileştireceğiz. Bitlis-Van arasında göl üzerinden ulaşım yapmak üzere 50 vagon kapasiteli 2 feribotu hizmete sunacağız. Van-Özalp-Kapıköy demiryolu hattını yenileyeceğiz. Sivas-Erzincan demiryolu projesini yürütmeye devam edeceğiz. Bitlis, Erzurum Tatvan, Palandöken ve Kars illerinde toplam 1 milyon 485 bin m2 alanda, toplam 1 milyon 849 bin ton elleçleme kapasitesine sahip 3 lojistik merkezi kuracağız. Yapımına devam edilen Kömürhan Köprüsü’nü Eylem Planı döneminde trafiğe açacağız. Ardahan'ın 100 yıllık hayali ve geleceği olan Ilgar ve Sahara tünellerinin proje ihalesi yapıldı. Çıldır-Aktaş¸ yolu ve Mozeret Tüneli yapımı ihale aşamasında. Böylece Ardahan, Karadeniz-Kafkasya hattının merkezi olacak. Doğu Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu havalimanlarının altyapısını iyileştirecek ve yeni havalimanlarını hizmete sunacağız. Yapımı devam eden Yüksekova Havaalanı’nı çok yakın bir süre içerisinde hizmete açacağız. Muş Havalimanı için yeni bir terminal binası yapımına başlayacağız. Eylem Planı döneminde doğalgaz hizmeti almayan hiçbir ilimiz kalmayacak. Ağrı, Bingöl, Bitlis, Hakkâri, Iğdır, Muş ve Tunceli illerinde doğalgaz boru hatları ve dağıtım ihalesine ilişkin çalışmaları tamamlayacağız. Özellikle yenilenebilir enerji kaynağı imkanı sunan baraj yapım faaliyetlerimizi devam ettirecek ve mevcut yatırımların tamamlanmasını sağlayacağız. Kiğı Barajı, Yukarı ve Aşağı Kaleköy Barajları, Beyhan I ve II Barajları, Zap Barajı ile Alpaslan II Barajı’nı kamu ve özel sektör işbirliği modeliyle tamamlayacağız. Diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından (güneş, biyogaz, rüzgar vs.) elde edilen enerji miktarını artırmak üzere çalışmaları da sürdüreceğiz. SUKAP kapsamında nüfusu 25 binin altında olan belediyelerin içme suyu ve kanalizasyon tesislerinin yapımına yüzde 50 oranında destek vermeye devam edeceğiz. Ağrı, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Iğdır, Hakkâri, Kars ve Van illerinde içme suyu şebekesi, kanalizasyon şebekesi ve arıtma tesisi projelerini tamamlayacağız. Bölge insanının daha yaşanabilir şehirlerde hayat sürdürmelerini sağlamak üzere dinlenme, oyun ve rekreasyon amaçlı kullanılan yeşil alanlarının kalitesi ve sayısını artırmak amacıyla yerel yönetimleri destekleyeceğiz. Çoruh ve Murat nehir havzalarında yürütülen rehabilitasyon projelerini tamamlayacağız. Çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla entegre katı atık yönetim projeleri tamamlanacaktır” dedi.
Beşeri-sosyal sermayenin ve sosyal altyapının güçlendirilmesi için son 12 yılda çocukların eğitimleri için gerçekleştirdikleri yatırımlara devam edeceklerini söyleyen Bakan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Toplam 4 bin 264 derslik inşa edeceğiz. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranını yüzde 70'e yükselteceğiz. İlköğretimde ise 3 bin 036 adet derslik inşa ederek sınıf başına düşen öğrenci sayısını tüm bölge illerinde 30’un altına düşüreceğiz. Okullarımızın mevcut kütüphanelerinin çağımız teknolojisini yakalamasını sağlamak üzere toplam 152 adet zenginleştirilmiş kütüphane oluşturacağız. 6 ilde toplam 4 adet halk eğitim merkezi, 3 adet bilim ve sanat merkezi, 3 adet rehberlik ve araştırma merkezi yapacağız. Her ile en az bir üniversite kurulması hedefimizi desteklemek ve üniversitelerimizin bölgeye katkısını artırmak üzere yaptığımız yatırımları artırarak devam ettireceğiz. Üniversitelerin fiziki ve sosyal alt yapılarını güçlendirecek, akademik ve idari personel sayılarını artıracağız. Yükseköğretime yönelik olarak toplam 6 bin 350 kişi kapasiteli yeni yurtlar inşa edeceğiz. Sağlık hizmetlerinin niteliğini artırmaya yönelik yatırımları sürdüreceğiz. Elazığ, Erzurum ve Van’da toplam 3 adet şehir hastanesi yapacağız. 38 adet yeni devlet hastanesi, 1 adet onkoloji hastanesi ve nükleer tıp merkezi, 1 adet karaciğer nakil hastanesi, 3 adet kadın doğum ve çocuk hastanesi inşa edecek ve 4 yılda toplam 5 bin 849 adet yeni yatak kapasitesini bölgeye kazandıracağız. 60 adet aile sağlığı merkezi, 15 adet toplum sağlığı merkezi, sağlık evleri ve 112 acil komuta merkezleri yapacağız. Çocuklarımızı ve gençlerimizi madde bağımlılığını sorunundan kurtarmak ve engelleyici faaliyetlerde bulunmak üzere Erzurum, Hakkâri ve Van illerinde 3 adet ÇEMATEM kuracağız. Kadınlar, gençler ve engelli bireylere yönelik sosyal hizmet sunumunu artırmak üzere 30 adet sosyal hizmet merkezi, 7 adet engelsiz yaşam merkezi ve 5 adet sevgi evleri sitesi inşa edeceğiz. Ayrıca 12 adet gençlik merkezi ve 3 adet 2 bin 500’er kişi kapasiteli spor salonları inşa edeceğiz. İstihdam edilebilirliğin artırılması, toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımlarını desteklemek üzere SODES Projesi uygulamalarını sürdüreceğiz. Bölgenin zengin tarihi ve kültürel mirasını değerlendirmek üzere kültür ve tabiat varlıkları ile vakıf eserlerinin restorasyonunu yapacağız” diye konuştu.
Kurumsal kapasitenin geliştirilmesi konusunda yerel yönetimler, merkezi idarelerin taşra teşkilatları, STK'lar, üniversiteler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kurumsal yetkinlik analizini gerçekleştirecek ve tespit edilen idari, mali, beşeri ve teknolojik eksikliklerin giderilmesine ilişkin destek programları düzenleyeceklerini belirten Yılmaz, “ Vatandaş ve memnuniyet odaklı hizmeti geliştirmek amacı ile belediyelerden bakanlıkların taşra teşkilatlarına kadar kamu hizmeti sunan tüm kurum ve kuruluşlarda kurumsal kapasiteyi geliştirecek yönde eğitim, farkındalık oluşturma ve mevzuat düzenlemeye yönelik çalışmalar hayata geçireceğiz” dedi.
“21 MİLYAR TL KAMU YATIRIMI YAPACAĞIZ”
DAP Eylem Planı döneminde Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan illerde yatırım programları vasıtasıyla 21 milyar TL kamu yatırımı yapacaklarını söyleyen Bakan Yılmaz, “Plan dönemi sonunda DAP bölgesinde yer alan illerimizin yaşam standardını ülke ortalamasına yakınlaştıracak, fiziki ve sosyal dezavantajlarını önemli ölçüde bertaraf etmiş olacağız. Gençlerimize güvenli bir gelecek, çocuklarımıza umutlu bir yarın bırakabilmek, kalkınmış bir Doğu Anadolu inşa edebilmek amacıyla hazırlamış olduğumuz DAP Eylem Planı’nın öncelikle DAP bölgesinde yaşayan vatandaşlarımız olmak üzere tüm halkımıza hayırlı olmasını temenni ediyorum” dedi.
Editör
Son Güncelleme: 25.04.2015 13:26
