Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu gereğince işçiye vermiş olduğu bir tazminat şeklidir. İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler göz önüne alınarak hesaplanır.
Kanunen belirlenen sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlayanlar, kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Kıdem tazminatı uzun süre bir iş yerinde çalışanlar için büyük bir meblağa karşılık gelir ve çalışanlar için bir nevi emekli ikramiyesi yerine geçer. Fakat çalışanların bu haklarının yanmaması için kıdem tazminatı alabilme şartlarının yasayla belirlendiğini hatırdan çıkarmaması ve yasa hükümlerine riayet etmesi gerekmektedir.
İşçi, işveren tarafından, ahlak veya iyi niyet kurallarına aykırı bir durumu tespit edilmediği halde işten çıkarılırsa; İşçi, sağlık sebepleri ya da işverenin ahlak veya iyi niyet kurallarına aykırı hareketini gerekçe göstererek veyahut da zorlayıcı sebeplerle işi bırakırsa; İşçi, vatani görevi dolayısıyla işten ayrılırsa; İşçi, emekliliğe hak kazanır ya da emeklilik için gerekli prim gün sayısı ile sigortalılık süresini doldurursa; İşçi, evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde işi bırakırsa; İşçi, vefat etse bile hak sahipleri veya yasal varisleri kıdem tazminatına hak kazanır.
Kısacası Kanuna göre; işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri durumlar dışında iş sözleşmesi feshedilen işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ayrıca, işçi tarafından; -Sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler (Kanunun 24 üncü maddesi uyarınca) dolayısıyla,-Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, -Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla, -Yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleriyle işten ayrılmaları halinde, -Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini sona erdirmesi sebebiyle, İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı alabilecektir.
İş Kanununa göre kıdem tazminatının iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. Ancak, işçi ile işveren anlaşırsa taksitle ödemede mümkündür.
Emekli olmuş bir işçinin iş sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak bir şekilde sona ermesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır.
Unutmamak gerekir ki Kıdem tazminatı Borçlar Kanununun ilgili maddeleri uyarınca 10 yıllık zamanaşımına da tabidir.
Kıdem tazminatı son zamanlarda kaldırılması ile gündeme gelmesine rağmen şu an için uygulama da kalacak görünüyor. Bu nedenle hem işçilerin hem de işverenlerin bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Editör
Son Güncelleme: 15.01.2013 12:14
