Asar-ı İptidai Terakki Mektebi ve Erzurum Kız Rüştiye binalarında toplanan, 22 delegenin katıldığı ve tarihe 17 Haziran Erzurum Vilayet Kongresi olarak geçen toplantıda alınan kararlar "Doğu Anadolu Müdafa-i Hukuk Cemiyetinin" çalışma metnini oluşturmuş böylece "23 Temmuz Erzurum Kongresine" giden yolu açmıştı.
1918 Birinci Dünya savaşı sonuçlanmış maalesef Galip devletler "Mondros Ateşkes anlaşmasıyla" ülkenin işgal bölgelerini birer ikişer işgal etmeye başlamış, yorgun ve bitap düşen Anadolu insanı ,yokluk,kıtlık,hastalık ve iç isyanlarla uğraşırken; Ermeniler, Yunanlılar, İtalyanlar, Fransızlar, İngilizler vatanı parselleyip Türk Milletini tarih sahnesinden yok etmek için harekete geçmişlerdi.
1919 yılında Erzurum'da çıkarılan Albayarak Gazetesi manşetinde Vilayat-ı Sitte Ermenistan olamaz parolasıyla çıkmış 1918 yılında tamamen yıkılan ve yakılan Erzurum halkı yeniden bir araya gelmiş ve vatanı ne pahasına olursa olsun savunacağız kararlarının alındığı 17 Haziran Vilayet kongresine ev sahipliği yapmıştı.
Aradan 95 yıl geçti. Bu yıl Erzurum Valiliğinin öncülüğünde Erzurum kongresinin yıl dönümü kutlamaları yapılacaktı. Bu nedenle 19 Haziran 2014 tarihinde başlayıp 23 Temmuz 2014 günü sona erecek olan kutlamalar bugün itibarıyla Tarihi Yakutiye Medresesi önünde Kent Meydanında Başata Valimiz ve Kolordu Komutanımız olmakla üzere tüm Erzurumluların katılımıyla kutlama törenleri başlatıldı.
Açılış konuşmasında Sayın Valimiz Dr. Ahmet Altıparmak Erzurum'un önemini vurgulayarak Cumhuriyete giden yolun başlangıcı burada bu topraklara başlatılmıştır" dedikten sonra yine valiliğin öncülüğünde ETSO'nun katkılarıyla hazırlanan 20 ilçenin el sanatları,tarım ürünleri ve halı, kilim varlıklarının sergilendiği stantlar gezildi. Mülki ve Askeri Erkanın katıldığı etkinlik Askeri Bando Takımının verdiği konserle sona erdi.
Bando Takımı önce "Erzurum Marşıyla" seslendirmeye başladı. 1919'larda Kazım Karabekir Paşanın Bestelediği Türk Yılmaz marşı izleyicilerin alkışından sonra diğer parçalarla devam etti. Son olarak "Ceddin Deden Neslin Baban Hep Kahraman Türk Milleti" adlı mehter marşıyla konserin birinci faslı tamamlanırken 9 yaşlarında bir çocuğun gelip kısa bir sürede olsa koroyu yönetmesi Erzurumluların alkışına mazhar olurken vatandaşların Askere olan ilgisi de belirgin bir şekilde artmıştı.
Bando Bölüğünün çaldığı Türküler faslında vatandaşlar türkülere alkışla ve sesli olarak iştirak ermiş bazı vatandaşların gözlerinde yaşlar aktığı gözlenmiştir.
Yakutiye Kent Meydanındaki törenlerden sonra yine akşam "Aziziye 3 nolu Tabyada" Erzurum Şehit ve Gazi ailelerine verilecek olan İftar yemeği için tabyalara gidildi.
Birincisi 2013 tarihinde verilen iftar yemeğinin bu yıl ikincisi düzenlendi. 800 civarında şehit ve gazi yakını ve il de bulunan resmi ve özel kuruluş temsilcileri yemeğe katılarak 1877-1878 Osmanlı- Rus Harbinde kahramanca vatanlarını savunan Nene Hatunları, Name Kadınları ve kahraman dadaşların şahsında şehit olan ve bu vatanı vatan yapan milletimizin kahramanları için dua ettiler.
İftar öncesi okunan Kuran-ı Kerimden sonra Vali Dr. Ahmet Altıparmak'ın yaptığı günün anlam ve önemini belirten konuşmasından sonra İl Müftüsünün yaptığı dua ile iftarlar açıldı, yemekler yendi ve İlahi gurubu ilahilerini seslendirirken semazenlerde sema gösterisi yaptılar. İftar sonrası kılınan Akşam namazından sonra misafirler şehre dönerken etkinlikten memnun ayrılmanın onurunu yaşıyorlardı.
