Sevgili dostlar, 21.07.2014 tarihinden itibaren Adana Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolarında Dramaturg olarak çalışmaktayım. O tarihten beri kısa cümlelerle açıklamakta zorlandığım dramaturg ve dramaturgi kavramları hakkında açıklama yapmak istiyorum. Bu açıklamalarım; hem dramaturgi kavramının önemini Türkiye’deki tüm şehir tiyatrolarına ve ödenekli özel tiyatrolara anlatmak isteyişimden, hem de heybetine heybet katmak isteyen ya da cicili kutusunu jelâtinle süslemek isteyen kurumların, dramaturgu büro elemanı ya da memur gibi görmesinden duyduğum rahatsızlıktan dolayıdır…
Avrupa’da dramaturg eşliğinde çalışılmamış bir oyuna hayretler içinde bakılırken, bizler burada dramaturginin önemini anlatıyoruz, bu da ayrı bir durum… Zaten dramaturgu olan tiyatrolarda, dramaturglar hak ettikleri değerde değiller bu da ayrı bir mesele… Biz konumuza dönelim ve ilkokuldan başlayalım…
Bir Dramaturg, yönetmenin üçüncü gözü olduğu gibi; tiyatro ile seyirci arasında köprü vazifesi görür.
Oyunun hazırlanış süresinde ve farklı yerlerdeki gösterimlerinde; seyircinin sosyolojik özelliklerini, oyuncu sayısını, sahne ölçüsünü ve dahi tiyatronun maddi imkânlarını gözeterek, oyunun dramaturjik çalışmasını yapar ve sağlıklı bir oyun sergilenmesine bilimsel bir katkı sağlar.
Bunların yanı sıra oyun önerilerini de, izleyicinin sosyolojik yapısını ve tiyatronun hedeflerini gözeterek sunar.
Tiyatronun basınla olan ilişkisini düzenlemek ve düzenli bir arşiv oluşturmak da dramaturgun görevleri arasındadır. Basından bahsetmişken; oyunların, turnelerin, festivallerin ve diğer etkinliklerin haberleri ve basın bültenleri, tiyatronun projeleri, hedefleri vs. ile ilgili haberler ve röportajlar da dramaturgun sorumluluğu altında olan şeylerdir.
Tiyatronun hedefleri doğrultusunda tiyatroya yeni eserler kazandırmak ve mümkünse tiyatronun yayın organını oluşturmak, yarışma ve festival gibi faaliyetlere katılmak veya bu faaliyetleri düzenlemek için araştırıp, öneri sunmak gibi birçok önemli görevleri de vardır dramaturgun. Fakat gelin görün ki Türkiye’de maalesef dramaturgun önemi pek de kavranılmış değildir.
Sorunu söyledin de çözümü göstermedin demesinler; çözümü söyledik aslında (dramaturgun görevleri)… Diğer çözüm: dramaturg arkadaşlarımız tiyatro eleştirmenliği ve dramaturgi bölümü, dramatik yazarlık bölümü ve dengi bölümlerden mezun olan arkadaşlarımızdan seçilirlerse (Gerçi dramaturgla çalışan yok da olursa diye söylüyorum. Hani önümüzde ki 50 yıl içinde…) Daha iyi hizmet alabilirler.
Bilimsel ve işlevsel bir tiyatro için; Dramaturgun ve dramaturjik yaklaşımın tüm kurumlarda olması gerektiğinin altını çizerek yazıma son veriyorum.
Avrupa’da dramaturg eşliğinde çalışılmamış bir oyuna hayretler içinde bakılırken, bizler burada dramaturginin önemini anlatıyoruz, bu da ayrı bir durum… Zaten dramaturgu olan tiyatrolarda, dramaturglar hak ettikleri değerde değiller bu da ayrı bir mesele… Biz konumuza dönelim ve ilkokuldan başlayalım…
Bir Dramaturg, yönetmenin üçüncü gözü olduğu gibi; tiyatro ile seyirci arasında köprü vazifesi görür.
Oyunun hazırlanış süresinde ve farklı yerlerdeki gösterimlerinde; seyircinin sosyolojik özelliklerini, oyuncu sayısını, sahne ölçüsünü ve dahi tiyatronun maddi imkânlarını gözeterek, oyunun dramaturjik çalışmasını yapar ve sağlıklı bir oyun sergilenmesine bilimsel bir katkı sağlar.
Bunların yanı sıra oyun önerilerini de, izleyicinin sosyolojik yapısını ve tiyatronun hedeflerini gözeterek sunar.
Tiyatronun basınla olan ilişkisini düzenlemek ve düzenli bir arşiv oluşturmak da dramaturgun görevleri arasındadır. Basından bahsetmişken; oyunların, turnelerin, festivallerin ve diğer etkinliklerin haberleri ve basın bültenleri, tiyatronun projeleri, hedefleri vs. ile ilgili haberler ve röportajlar da dramaturgun sorumluluğu altında olan şeylerdir.
Tiyatronun hedefleri doğrultusunda tiyatroya yeni eserler kazandırmak ve mümkünse tiyatronun yayın organını oluşturmak, yarışma ve festival gibi faaliyetlere katılmak veya bu faaliyetleri düzenlemek için araştırıp, öneri sunmak gibi birçok önemli görevleri de vardır dramaturgun. Fakat gelin görün ki Türkiye’de maalesef dramaturgun önemi pek de kavranılmış değildir.
Sorunu söyledin de çözümü göstermedin demesinler; çözümü söyledik aslında (dramaturgun görevleri)… Diğer çözüm: dramaturg arkadaşlarımız tiyatro eleştirmenliği ve dramaturgi bölümü, dramatik yazarlık bölümü ve dengi bölümlerden mezun olan arkadaşlarımızdan seçilirlerse (Gerçi dramaturgla çalışan yok da olursa diye söylüyorum. Hani önümüzde ki 50 yıl içinde…) Daha iyi hizmet alabilirler.
Bilimsel ve işlevsel bir tiyatro için; Dramaturgun ve dramaturjik yaklaşımın tüm kurumlarda olması gerektiğinin altını çizerek yazıma son veriyorum.