Çok değil birkaç yıl öncesine kadar Erzurum’da özel sektörde çalışmak, kölelikle aynıydı. İşe başladığınız zaman hemen sigorta girişiniz yapılmaz, ne kadar maaş alacağınızı kimse bilmezdi. Mesai saatleri ise sabah başlardı, akşam patron kaçta git derse o zaman biterdi... Aradan yıllar geçti, dünya değişti. Hem de nasıl değişti..?
Erzurum’da 2021 Ağustos dönemi SGK verilerine göre sigortalı istihdam sayısı 96 bin 526 kişi. Erzurum’da kamuda istihdam edilen 4/A sigortalı oranı yüzde 32 iken, özel sektörün payı yüzde 69 seviyesinde. Yani Erzurum işçi ve memur maaşlarıyla geçinen bir şehir değil. 2021 yılı sonu itibariyle, kadın istihdam oranı yüzde 38, 18-24 yaş arası gençlerin oranı ise yüzde 42 seviyesinde.
Bundan 100 yıl önce 5 günlük çalışma fikri uzun süre konuşuldu. 1908’de New England’daki bir pamuk fabrikası 5 günlük çalışmayı kabul etti. 1926’da Henry Ford da hafta sonları fabrikasını kapattı. 1929’da bir sendika 5 gün çalışmayı kabul etti. Ve 1940’da uygulama başladı. Bugün ise önce İngiltere ardından da Amerika, Yeni Zelanda, İrlanda ve Kanada'da haftada dört gün mesai uygulaması deneniyor.
Maaşlarda kesinti olmadan yapılan uygulamaya 70 şirket katılmış ve haftada 4 gün 32 saat mesai yapması istenmiş. Program Kasım’da sona erecek. Fakat şirketler, programın süresinin uzatılmasına karar vermişler. Çıkan sonuçlara göre; Her 10 şirketten dokuzu bu sistemi çok başarılı bulmuş. Programa katılanların yüzde 78’i iş akışında bir sorun olmadığını aksine verimin arttığını ifade etmişler.
Dönelim ülkemize. Haftalık 8 saat çalışma süresinin aşağıya çekilmesine yurdum insanı sıcak bakıyor. 18-25 yaş arası Türk gençleri ise, çalışma saati yerine çalışma gününün azaltılmasını mantıklı buluyor. Çalışma Bakanı Vedat Bilgin ise diyor ki; ‘’Çalışma saatleri azaltılmalıdır. Bu yönde çalışıyoruz’’…
Çalıştırırken Avrupa’yı, maaş öderken Afrika’yı anlatan Erzurum’un patronları, daha Cumartesi günlerini bile çalışanına tatil edememişken… 4 gün iş, 3 gün tatil, Avrupa’dan yola çıktı, hükümetin gündemine girdi bile…