HANGİ ESNAF VERGİDEN MUAFTIR?

Kimdir bunlar? Bakacak olursak;

1.  Motorlu taşıt kullanmadan gezici olarak veya bir işyeri açmadan perakende ticaret ile uğraşanlar esnaf muaflığından yararlanabilir,

2. Ayrıca bir işyeri açmadan gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş yapan hallaç, kalaycı, lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hamallar gibi küçük sanat erbabı da esnaf muaflığı kapsamında yer almaktadır,

3. Bununla birlikte köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar ile aynı yerlerde aynı işleri bir işyeri açmak suretiyle yapanlardan basit usule tabi olmanın genel şartlarını taşıyanlar esnaf muaflığından yararlanabilirler. Fakat basit usulün kapsamına girmeyen işleri köylerde yapanlar esnaf muaflığından da faydalanamaz. (Basit usule tabi olmanın şartlarına başka bir yazımızda değineceğiz),

4. Nehir, göl ve denizlerde ve su geçitlerinde toplamı 50 rüsum tonilatoya (50 rüsum tonilato dahil) kadar makinesiz veya motorsuz nakil vasıtaları işletenler; hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar da esnaf muaflığından yararlanabilirler,

5. Bunların yanı sıra ziraat işlerinde kullandıkları hayvan, hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği mutat hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler esnaf muaflığından yararlanırlar ve son olarak,

6. Ev­ler­de kul­la­nı­lan di­kiş, nakış, mut­fak ro­bo­tu, ütü ve ben­ze­ri ma­ki­ne ve alet­ler ha­riç ol­mak üze­re, mu­har­rik kuv­vet kul­lan­ma­mak ve dı­şa­rı­dan iş­çi al­ma­mak şar­tıy­la; otur­duk­la­rı ev­ler­de imal et­tik­le­ri hav­lu, örtü, çar­şaf, ço­rap, ha­lı, ki­lim, do­ku­ma ma­mûl­le­ri, kır­pın­tı deriden üre­ti­len ma­mûl­ler, ör­gü, dan­tel, her ne­vi na­kış iş­le­ri ve tu­ris­tik eş­ya, ha­sır, se­pet, süpür­ge, pas­pas, fır­ça, yap­ma çi­çek, pul, pa­yet, bon­cuk iş­le­me, tığ ör­gü iş­le­ri, ip ve ur­gan­la­rı, tar­ha­na, eriş­te, man­tı gi­bi ürün­le­ri iş­ye­ri aç­mak­sı­zın sa­tan­lar da esnaf muaflığı kapsamında alınmışlardır. Bu ürün­le­rin, pa­zar ta­ki­bi suretiy­le sa­tıl­ma­sı ile ti­ca­rî, ziraî ve­ya mes­le­kî fa­ali­yet­le­ri do­la­yı­sıy­la ge­lir ve ku­rum­lar vergisi mü­kel­le­fi olan­la­rın düzen­le­dik­le­ri ha­riç ol­mak üze­re; dü­zen­le­nen ker­mes, fes­ti­val, pana­yır ile ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­ca ge­çi­ci ola­rak be­lir­le­nen yer­ler­de sa­tıl­ma­sı muaflıktan fay­da­lan­ma­ya en­gel olmamaktadır.

Yapılan bazı değişikliklerle, ev­ler­de kullanılan di­kiş, na­kış, mutfak robo­tu, ütü ve ben­ze­ri ma­ki­ne ve alet­ler, muharrik kuvvet kapsamından çıkartılmış ve böylece söz konusu makine ve aletlerin kullanılmasının muafiyetten yararlanmaya engel olmaması sağlanmıştır. Evlerde sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletleri kullanmak suretiyle kazanç elde edenler esnaf muaflığından yararlanamayacaklardır.

Bunların yanısıra esnaf muaflığı kapsamında evlerde üretilebilecek malların sayısı artırılmış bulunmaktadır. Mevcut bentte yer alan ürün çeşitlerine ilave olarak, kırpıntı deriden üretilen mamuller, tarhana, erişte, mantı, her nevi pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri gibi ürün ve mamullerin üretim ve satışıyla iştigal edenler de esnaf muaflığı kapsamına alınmıştır.

Öte yandan, emeğe dayalı ürünlerin esnaf muaflığından yararlananlarca pazarlanmasında kolaylık sağlanmıştır. Muafiyet kapsamında bulunanlar, evlerde Kanunun öngördüğü makine ve aletler dışında başka makine ve alet kullanmadan kendi el emekleriyle imal ettikleri ürünleri;

- Bir işyeri açmaksızın,

- Dernekler, vakıflar, sendikalar ve meslek odalarınca düzenlenenler dahil olmak üzere düzenlenen kermes, festival ve panayırlarda (Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerince düzenlenenler hariç),

- Kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satabilecekler ve esnaf muaflığından yararlanmaya devam edebileceklerdir.

Öte yandan evlerde üretilen ürünlerin; pazar takibi suretiyle satışını yapanlar, Ge­lir ve Ku­rum­lar Vergisi mükelleflerince düzenlenen kermes, festival ve panayırlarda satışını yapanlar ile Ka­mu ku­rum ve kuruluşlarınca devamlılık arz edecek şekilde belirlenen yerler­de satışını yapanlar, esnaf muaflığından faydalanamayacaktır.

Bu konuda yaptıkları faaliyete binaen esnafların kanunen muaf olup olmadıklarına ilişkin değerlendirmeleri yapmaları gerekir.