‘’Hararet cehennemden bir kabarmadır. Hararetinizi su ile soğutunuz’’ diye buyuruyor Allah resulü.
Erzurum’un güneye açılan kapısı üzerinde bulunan küçük, kendi halinde bir kaza. 2014 yılında düzenlenen çaşır ve ışgın festivaliyle adını tüm ülkeye duyuran, gizli kalmış kaplıcaları ve Erzurum’un hararetini alan ilçe. Tarımdan ziyade hayvancılığın ağırlıklı olarak yapıldığı, şehre 51 kilometre mesafede olmasına rağmen, uzak kalmış bir ilçe. O ilçenin adı Çat.
Türkiye'de ilk ve tek olan İslami eserler müzesi ilçede bulunmaktadır. Kutsal emanetlerin sergilendiği müze, görülmesi gereken bir mekandır. Dış görünüşüyle ilçeye apayrı bir görüntü sağlayan İslam eserleri müzesinde tarihi ve dini eserlerle bazı mukaddes emanetler bulunuyor. Önceki dönem CHP’den belediye başkanı seçilen Arif Hikmet Kılıç döneminde yaptırılan müze mutlaka görülmesi gereken yerlerden.
Erzurum’un en önemli bulvarına adını veren (Çat yolu) Çat ilçesi, ne yazık ki şehre yakın olmanın avantajlarını yakalayamamış bir ilçe. İlçenin yüksek kesimlerinde arazi çoğunlukla çayır ve meralardan oluşur. Yüksek dağlar ve çayırlık toprakları geniş yer kaplamakta ve Palandöken dağları eteklerinden gelen Tuzluca ve Ağa köyü çayları ilçeyi iki taraftan çevirmektedir. İlçe ve köylerinde yaygın olarak bilinen çaşır, kenger ve ışgın gibi şifalı bitkiler yetişen Çat’ta ayrıca yayla besiciliği önemli bir gelir kaynağıdır.
İlçenin en önemli özelliği, şehre içme ve sulama suyu sağlayan Çat (Palandöken) barajıdır. 50 metre yüksekliğe sahip barajda, 228 milyon metreküp su depolanabilmektedir. Barajın devreye alınmasıyla içme suyunun yanı sıra tarım arazilerinde sulu tarım yapma imkanı sağlanmıştır. Erzurum-Çat karayolunun 42. kilometresindeki Lezgi ve Pisyan derelerinin birleştiği yerde inşa edilmiştir. Sakalı kesik ovası sulanırken aynı zamanda da şehrin 2050 yılına kadar ki içme suyu ihtiyacı da buradan karşılanmaktadır.
İlçede rivayete göre, yedi yılda bir çıktığı söylenen şifalı suları bulunan Hölenk kaplıcası bulunmaktadır. İlçe merkezinde bulunan ve yaklaşık olarak 250 yıllık tarihe sahip bir Osmanlı çeşmesi bulunmaktadır. Ayrıca ziyaret yerleri ile bilinen Çat’ta Ardıç, Çamlık, Güney tepe, Cilli Göz, Kumaşlı, Oyuklu gibi bir takım ziyaret makam ve mekanları da bulunmaktadır.
Çat ilçesi, barajıyla, müzesiyle, çaşırıyla, yaylalarıyla bir saatlik mesafede. Farklı bir gezi için Çat yolundan devam edin. Yol sizi Çat’a götürecek..!