Yapılan son seçimlerde Erzurum hükümete yüzde 68,59 oranında destek verdi.. Hükümet ise ekonomide dengeyi sağlamak için yüzde 18 olan KDV oranını yüzde 20’ye, yüzde 8 olan oranı ise yüzde 10’a çıkardı. Ahaliye zam olarak yansıdı… Oysa ki,"Vergilerin miktarı az olursa, halk çalışarak para kazanmaya heves eder. Üretim, mal ve para artar. Devletin hâkimiyeti de devamlı ve istikrarlı olur" der İbn-i Haldun…
Devlet vergi yükseltmek yerine, vergisini tam toplasa bu yöntemi kullanmayacak. Üretici, aracı, esnaf ve zincirdeki her bir halkanın bir şekilde vergi kaçırdığı bilinen bir gerçek. Vergi vermemek için her türlü hile yapılıyor. Devlet, alacağını eksiksiz şekilde toplayamazken, vergiyi artırmak, vergisini düzenli ödeyen kesime çok büyük bir ceza… Misal; Erzurum vergi tahsilatının en yüksek olduğu 30 şehirden birisi. Yani yapılan zamlarla en çok Erzurumluya ayıp ediliyor.
Vergiyi kaçıran, artan vergi oranını ve keyfi maliyeti sattığı ürünün üzerine ekliyor. Böylece fiyat artırıyor ve yine vergi kaçıran çifte kavrulmuş kâr elde ediyor. Oysa ki, devlet, işletmelerin vergi kaçırmasına engel olsa, vergi artırmaya, zam yapmaya gerek kalmadan, ihtiyacı olan meblağı toplamış olur. Yine Erzurum’da 2022 yılında 3 milyar 700 milyon lira vergi tahsilatı gerçekleşti. Yıl sonu itibariyle, vergi tahsilatı oranı yüksekliği bakımından Erzurum 21. sırada.
Ekonomi zam üzerine olunca, fırsatçılık da kaçınılmaz hale geliyor. Üretici ve esnafın maliyet arttı diyerek, aşırı yükselttiği tüketim ürünlerine karşı tüketici de elinde bulunan evini, arabasını, tarlasını, bağını, bahçesini artırarak yolunu buluyor. Bu durumda ‘’Fırsat vermeyeceğiz, hesap soracağız’’ gibi söylemler, kimseye inandırıcı gelmiyor ve caydırıcı da olmuyor. Bu yüzdendir ki, ekonomi yönetiminde ekonomist namına kim varsa bir değil, birkaç defa sorgulaması lazım...
İktisat ve sosyolojinin öncüsü olarak kabul edilen İbn-i Haldun'a göre; “Devletlerin kuruluşunda vergiler düşük, yıkılışlarında ise vergiler fazla gelirler az olur”.
